İSTANBUL (AA) - Deloitte Futbol Para Ligi’nin 22. sayısına göre dünyanın en çok gelir elde eden yirmi kulübünün gelirlerinin toplamı 2017/2018 sezonunda bir önceki sezona göre, yüzde 6'lık artışla 8,3 milyar avro olarak gerçekleşti. Bu seneki ilk yirmi listesine girebilmek için takımların yaklaşık 200 milyon avroluk gelir elde etmesi gerekiyordu.
Real Madrid 750,9 milyon, FC Barcelona 690,4 milyon ve Manchester United 666 milyon avroluk gelirleriyle bu seneki Futbol Para Ligi’nin en çok kazanan üç takımı oldu. Üç takımın bu sezon kolektif olarak elde ettikleri gelirlerin toplamı (2,1 milyar avro) on yıl önceki gelirlerin toplamının iki katından daha fazla gerçekleşti.
İlk yirmi takımın elde ettiği 8,3 milyar avroluk gelirin büyük kısmını yüzde 43’lük payla hala yayın hakları gelirleri oluşturuyor. Ancak bu seneki raporda öne çıkan diğer bir trend ise listenin tepesindeki kulüplerin ticari gelirlerindeki artış. Ticari gelirler bu sezon toplam gelirlerin yüzde 40’ını oluştururken, maç günü gelirleri bir önceki seneyle aynı kalarak yüzde 17 olarak gerçekleşti.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Deloitte Türkiye Futbol Endüstrisi Uzmanı Cem Sezgin, "Avrupa futbolunun bu sene kaydettiği 450 milyonluk gelir artışı bize pazarın hala agresif büyüme potansiyeline sahip olduğunu göstermekte. Birinci sırada yer alan ve elde ettiği gelirle 750 milyon avro barajını aşan ilk takım olan Real Madrid, bir rekor daha kırarak on ikinci kez Para Ligi’nde şampiyonluğa erişti." değerlendirmesinde bulundu.
Şampiyonlar Ligi’ndeki başarıları nedeniyle ilk 30 içerisinde kendilerine yer bulan diğer takımlar ise; 26'ıncılık ile bugüne kadarki en iyi sonucunu elde eden Beşiktaş ve 27'inci sırada bulunan Sevilla oldu. Deloitte Futbol Para Ligi’nde ilk kez boy gösteren Beşiktaş’ın bu performansına ilişkin olarak Sezgin, “Beşiktaş, 2015/16 – 2017/18 arasındaki üç sezonluk dönemde Türkiye ve Avrupa’da sportif anlamda çok başarılı oldu. Aynı dönemde yeni stadı açıldı, önemli sponsorluk anlaşmaları imzaladı, sosyal medyayı çok aktif şekilde kullandı. Sportif başarı UEFA’dan elde edilen ve Türkiye’deki naklen yayın gelirlerine yansımakla kalmadı, stat doluluk oranlarını (dolayısıyla maç günü gelirlerini) ve Kartal Yuvası satışlarını da yukarı çekti. Özellikle 2017/18 sezonundaki Şampiyonlar Ligi performansından elde edilen rakam ve yeni naklen yayın ihalesi sonucu artan gelirlerin sonucunda, Beşiktaş’ı listede görmek bizler için sürpriz olmadı." ifadelerini kullandı.
Türk Kulüplerinin Deloitte Futbol Para Ligi’ndeki performanslarına ana hatları ile değinen Cem Sezgin, 2013-2017 yılları arasında her sene mutlaka en az bir kulübümüzün listeye girdiğini, hatta 2014 yılında hem Galatasaray, hem Fenerbahçe’nin sıralamada ilk 18 içinde yer aldıklarını, 2018 yılında ise hiçbir kulübümüzün listede kendine yer bulamadığını belirtti.
Sezgin, "2018 yılında Beşiktaş gelirlerini çok ciddi oranda arttırmış olsa bile, kıl payı listeyi oluşturan ilk 30 kulübün gerisinde kalmıştı. İngiltere’deki yeni naklen yayın ihalesinin İngiliz Kulüplerini ön plana çıkarmış olmasının bunda etkisi büyüktü." değerlendirmesinde bulundu.
İspanya’nın egemenliği: 2014/15 sonrası ilk İspanyol verkaçı2014/15 sezonundan sonra Real Madrid 750,9 milyon avroluk rekor geliriyle bir kez daha Futbol Para Ligi’nde zirvedeki yerini aldı. En yakın rakibiyle arasındaki 60,5 milyon avroluk fark ise Futbol Para Ligi tarihinde gerçekleşen en yüksek ikinci fark oldu.
Beyazlar’ın (Los Blancos) gelirleri, üst üste üçüncü kez Şampiyonlar Ligi’ni kazanmalarına bağlı olarak 2015/16 sezonundan itibaren her yıl 75 milyondan avrodan fazla arttı. Gelir artışının esas kaynağı ise sponsorluk bedellerindeki artışa ek olarak karlı sezon öncesi maç gelirleri ve forma ve lisanslı ürünlerden elde edilen gelirdeki 54,8 milyon avroluk artış oldu. 356,2 milyon avro ile Real Madrid küresel anlamda en yüksek ticari gelire sahip futbol kulübü olarak markasının uluslararası çekiciliğini bir kez daha ortaya koymuş oldu.
Sezgin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Real Madrid’in 2017/18 sezonundaki bu çarpıcı performansı uzun yıllardır sahada ortaya koydukları başarının yanı sıra son üç sezonda üst üste kazandıkları Şampiyonlar Ligi Kupası’na da bağlı. Avrupa’nın başarılı kulüpleriyle iş birliği kurma iştahının zirvede olması da Beyazlar’ın ticari gelirlerini arttırmalarındaki önemli bir etken. İlk onda yer alan diğer takımlarla ilgili olarak da “İlk on takımın birçoğu UEFA Şampiyonlar Ligi’nde çeyreklik on altı takım içerisinde olmaya hak kazanmış ve gelir artışı öngördüğümüz takımlar. Bu da takımların Şampiyonlar Ligi’ndeki performansının gelecek sezon sıralamasında gözle görülür bir etkisi olacağı anlamına gelmekte."
Manchester United’ın genel sıralamada birincilikten üçüncülüğe düştü ancak, Premier Ligi bu sene 6 takımını listeye sokmaya başardı. Böylelikle İngiltere tek bir ülkeden ilk on listesine en çok takım sokmayı başaran ülke konumuna yükseldi.
Wembley Stadyum’unda geçirdikleri bir tam sezonun yanı sıra maç günü gelirlerindeki 26,5 milyon poundluk artıştan (yüzde 54) faydalanan Tottenham Hotspur (379,4 milyon pound toplam gelir) Futbol Para Ligi’nde ilk ona 2006/07 sezonundan sonra tekrar girdi.
Manchester City (503,5 milyon pound) ilk beşteki yerini bu sezon da garantiledi. Liverpool’un (455,1 milyon pound) 2017/18 Şampiyonlar Ligi’nde final oynaması gelirini 90,6 milyon pound arttırarak takımın yedinci olmasını sağladı. Liverpool’un 65,8 milyondan (68,8 milyon avro) 222,6 milyon pounda yükselen yayın gelirleri dahi tek başına takımın Para Lig’inin ilk on beşi içerisinde yer almasını garantiliyordu.
Chelsea (448 milyon pound) sekizincilikteki yerini korurken, Arsenal (389,1 milyon pound) 1997/1998 sezonundan beri ilk defa Şampiyonlar Ligi’nde yer alamamasının bedelini listede dokuzunculuğa düşerek ödedi. Everton (188,6 milyon pound) ve West Ham (175,3 milyon pound) ilk yirmideki yerlerini korurken; 2017/18 sezonunda Premier Lig’e dönüş yapan Newcastle United (178,5 milyon pound), Para Ligi’nde on dokuzunculuğa oturdu.
Premier Lig’in listedeki üstünlüğün bu sene de hissedildiğini vurgulayan Sezgin, "Ancak, önümüzdeki sezon için yayın hakları tekliflerinin tamamlanması ve denizaşırı hakların satışı hususunda sona yaklaşılması Premier Ligi takımlarının yayın haklarından geçen senelerdeki gibi bir gelir artışı elde edemeyeceğini ortaya koyuyor. Bunun sonucu olarak takımların önümüzdeki sezon gelir artışlarını özellikle Avrupa’nın önde gelen diğer kulüpleri gibi ticari gelirlerini optimize ederek başarmaları gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Paris Saint-Germain iki sezondur üst üste yaşadığı düşüşe bu sezon dur dedi ve bir sıra yükselerek Para Ligi’nde altıncılığa yerleşti. 2017 yazında Neymar Jr. ve Kylian Mbappé gibi iki yıldız futbolcuyu renklerine bağlayan PSG bu sayede maç günü geliri ve ticari gelirlerinde önemli bir artış sağlamış oldu (541,7 milyon avro).
Sezgin, transfer pazarıyla ilgili olarak şunları kaydetti:
"Deloitte’un araştırması şunu açıkça ortaya koymakta takımların yıldız futbolcuları bünyelerine katmaları saha dışında da rekabet avantajı kazanmalarını sağlamakta ve belki de bu durum transfer politikalarını belirlerken önemli bir etken olmakta. Bugüne kadar yıldız futbolcularla anlaşmanın finansal performans üzerindeki olumlu etkilerini gözlemledik, Christiano Ronaldo’yla anlaşmanın 2011/2012’den beri ilk 10 içerisinde kendisine yer bulamayan Juventus’a önümüzdeki sezon ne gibi saha içi ve dışı etkileri olacağını görmek ilginç olacak.”
Bayern Munich’in bu sene elde ettiği dördüncülük, takımın on birinci kez listenin ilk beşi içerisinde kendisine yer bulmasını sağladı. Internazionale’nin sahada gösterdiği iyi performansa ek olarak ticari gelirlerini arttırması bir sıra tırmanarak on dördüncülüğe yerleşmesini sağlarken, AS Roma ve AC Milan’ın UEFA müsabakalarındaki başarıları ilk 20’ye dönmelerine olanak sağladı.
