KONYA (AA) - HAVVA DEREAĞZI - Selçuk Üniversitesi (SÜ) Tıp Fakültesi öğrencileri, savaş bölgelerinde ya da mülteci kamplarında görev yapan pratisyen hekimlerin hastalara daha iyi hizmet verebilmesi için yapay zeka sistemi oluşturdu.
SÜ, 20 bin 197 takım ve 100 binin üzerinde gencin başvuru yaptığı Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali TEKNOFEST 2021'in finalinde 3 takımla yer aldı. TEKNOFEST finalinde "Selçuk Med SOS Takımı" olarak mücadele veren SÜ Tıp Fakültesi öğrencileri geliştirdikleri "SOS MEDİCAL" adlı yazılımla "Sağlık ve İlk Yardım" kategorisinde birinciliği elde etti.
Selçuk Med SOS Takımı'nı kuran tıp fakültesi öğrencisi 4 stajyer doktor, takım danışmanları SÜ Proje Uzmanı Sosyolog Zehra Büşra Şişman ile savaş bölgeleri ve mülteci kamplarında görev yapan pratisyen hekimlere destek olmak amacıyla yola çıktı.
Yapay Zeka Derneği ve SÜ Teknoloji Fakültesinin de desteğiyle geliştirilen yazılım ile bölgede görev yapan doktorlara yapay zeka desteği veriliyor. Ayrıca sisteme kayıtlı gönüllü uzman doktorlar da teşhis ve tedavi noktasında bölgedeki hekime yardımcı olabiliyor.
Bölgede görev yapan doktor telefon, tablet ya da bilgisayarına yükleyeceği programla sisteme dahil oluyor. Teşhis koyamadığı hastalıkta programdan destek alan doktor, bulguları sisteme giriyor. Sistem de doktora yapay zeka, uzman doktor ya da laboratuvar desteği sağlıyor.
Yapay zeka bulgulardan yola çıkarak olası hastalıkları doktora sıralıyor. Sisteme dahil olan uzman doktorlardan destek istendiğinde de bulgu ve tahlilleri değerlendiren uzman doktor, bölgeden yardım isteyen hekime olası hastalıkları söylüyor.
Takım danışmanı SÜ Proje Uzmanı Sosyolog Zehra Betül Şişman, AA muhabirine, 4 kişiden oluşan takımının insanlık yararına bir proje yapmak için birleştiğini söyledi.
Yıllardır savaş bölgesinde çalıştığını ve yaşanan sağlık sıkıntılarını bildiğini anlatan Şişman, "Gönüllü olarak savaş bölgelerinde yaptığımız insani yardım ve acil sağlık destek programlarında önümüze çıkan en temel problemlerden biri bölgede uzman doktor olmayışı. Biz yazılımın Suriye prototipini özellikle Suriye'de yaptık. İdlib ve Azez bölgesinde çalıştık." dedi.
Şişman, yazılımı geliştirmelerinde mülteci kamplarında çalışan gönüllü doktorların sağlık hizmeti verirken uzmanlık gerektiren teşhis ve tedavi konusundaki alanlarda sıkıntı yaşamalarının payının büyük olduğunu vurguladı.
Konuya ilişkin İdlib bölgesinde yaşadığı bir olayı anlatan Şişman, şöyle devam etti:
"İdlib bölgesinde yaptığımız bir çalışmada büyük bir mülteci kampında yaygın bir uyuz vakası olduğu söylendi. 5 hekim arkadaşımla bölgeye gittik. Doktor arkadaşlarımız, acil uzmanı ve pratisyen hekimlerdi, tanı koymakta zorlandılar. 250 kilometre çıkıp Hatay'dan dermatolog alıp tekrar 250 kilometre yol giderek içeriye giriş yaptık. Böyle durumlar her saha çalışmasında sistematik olarak bizleri yoruyor. Buna bir çare bulalım dedik ve 'dijital tıbbi karar destek sistemi yazılımı' oluşturduk. Bu yazılımla uzman doktor görev yaptığı yerde, savaş bölgesinde ya da kampta gönüllü olarak çalışan hekime destek veriyor. Kampa gelmesine gerek kalmadan iki doktoru buluşturuyoruz. Bunu oluşturmak için ciddi bir yazılım bilgisine ihtiyaç vardı. Bu konuda bize Yapay Zeka Derneği ve SÜ Teknoloji Fakültesi destek oldu. Bunu yanı sıra tıp fakültesi öğrencilerimiz de yoğun ders tempolarına rağmen 1 yıl boyunca teknoloji ve yazılım dersleri aldılar."
Takım kaptanı stajyer Dr. Arastou Shapouran ise geliştirdikleri projeyle ilgili şunları anlattı:
"Projedeki sistem hem sabit hem de portal şekilde uygulanmaktadır. Ayrıca yaptığımız adaptör sayesinde hem sahadaki hastanelerde hem de kamplarda sistemimiz uygulanabiliyor. Yazılımı ve güvenliği ise kötü kullanımlara karşı korumalıdır. Sistemimizde dil farklılıklarını ortadan kaldırmak için hazırladığımız dil programı sayesinde dünyanın her yerinde kullanılabilir."
Birinci olduklarını duyduktan sonra tarifsiz mutluluk yaşadıklarını paylaşan Shapouran, "Bir sene önce yaz dönemi herkes memleketine dönerken biz takım olarak fakültede kaldık. Gerekli eğitimleri alarak çalışmalarımızı sürdürdük." ifadelerinin kullandı.
SÜ Tıp Fakültesinde stajyer Dr. Burak Kaan Taşdemir de takım olarak çalışma konusuna karar verdikten sonra SÜ Teknoloji Fakültesi ve Yapay Zeka Derneği'nden destek aldıklarını belirterek, şöyle konuştu:
"SÜ Tıp Fakültesi dekanlığının da bilişim laboratuvarında 3D yazıcılarla ve ekipmanlarımızla buradan eğitim aldık. Daha sonra robotik kodlama, yapay zeka gibi yazılımlar öğrendik. Öğrendiğimiz yazılımları tıbbi literatürle birleştirerek ortaya bir iş çıkardık."
Stajyer Diş Hekimi Aysan Nayebi ise Selçuk Med SOS takımında olmaktan ve insanlığın yararına ürettikleri projeyle birinci olmaktan mutluluk ve gurur duyduğunu dile getirdi.
Stajyer Dr. Hamed Ghorbaniproje çalışmaları boyunca kendilerine destek olan herkese teşekkür etti.
