AKSARAY (AA) - ZEKERİYA KARADAVUT - Aksaray'daki Aşıklı Höyük'te 1989 yılındaki kazılarda bulunun ve tarihteki ilk beyin ameliyatının gerçekleştirildiği kafatasında "canlandırma" projesi hayata geçiriliyor.
Gülağaç ilçesi Kızılkaya köyündeki Aşıklı Höyük, 10 bin 400 yıllık tarihiyle Orta Anadolu ve Kapadokya'nın ilk köyü olarak biliniyor.
Tarihte birçok ilklere ev sahipliği yapan Aşıklı Höyük'te, koyun ile keçinin evcilleştirilmesinin yanı sıra tarım denemelerinin ilk yapı taşları atılıyor.
Tıp tarihi açısından da büyük önem taşıyan ve Aksaray Müzesi'nde sergilenen ilk beyin ameliyatının yapıldığı kafatası, canlandırılacak.
- "9 bin 500 yıl önceki 25 yaşlarındaki bir kadını canlandıracağız"
Aksaray Müzesi Müdürü Yusuf Altın, AA muhabirine, kazı çalışmaları sırasında bulunan kafa tasında iki delik olduğunu, bu çalışmanın tarihte gerçekleştirilen ilk kafatası ameliyatı olduğunu ifade etti.
9 bin 500 yıl önceki dönemde insanların yaş ortalamasının 30-35 olduğunu aktaran Altın, şunları kaydetti:
"Kafatasında yapılan çalışmalardan, ameliyatı gerçekleştirilen kadının işlemin ardından 10 gün kadar yaşadığı bilim insanlarınca saptandı. Aksaray Müzesinde sergilenen kafa tasında Kültür ve Turizm Bakanlığından alınan iznin ardından Aksaray Belediyesi etlendirme çalışması projesi başlattı. Kafatasının 3 boyutlu taramasının yaptırdık. Bunlardan iki tane yapılacak ve Aksaray Bilim Merkezi ile müzemizde sergilenecek. İşlemleri Almanya'da yaptırıyoruz. Bittikten sonra getirerek vatandaşlarımıza sunacağız. 9 bin 500 yıl önceki 25 yaşlarındaki bir kadını canlandıracağız ve ziyaretçilerimize göstereceğiz. Canlandırma işlemi bal mumu şeklinde olacak."
- "Aşıklı kadınıyla tanışacağız. O bakımdan çok heyecanlıyız"
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Öncesi Arkeolojisi Bölümü Öğretim Üyesi ve Aşıklı Höyük Kazı Başkanı Prof. Dr. Mihriban Özbaşaran ise Aşıklı Höyük'te kazı çalışmalarının 1989 yılında başladığını hatırlattı.
Çalışmaların kurtarma kazısı olarak başladığını aktaran Özbaşaran, "O dönemden bu yana kesintisiz bir şekilde kazı çalışmaları devam ediyor. Bugün Orta Anadolu'daki yaşam biçimini düşünecek olursak, tarım ve hayvancı bir özellik var. Bu durumun en eskisini yani ilk tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanları burada görüyoruz. M.Ö. 8400'lerde başlıyor ilk yerleşme. İlk köy yerleşmesi, ilk tarım denemeleri, ilk koyun ve keçinin evcilleştirildiği yer olarak Aşıklı Höyük'ü biliyoruz." diye konuştu.
Özbaşaran, bu ilklerin yanı sıra, bölgede 25 yaşlarında bir kadının kafatasına ameliyat denilebilecek cerrahi operasyonun yapıldığının tespit edildiğini söyledi.
Kafatasına ait kadının bebeğiyle birlikte gömüldüğünü ve o şekilde bulduklarını aktaran Özbaşaran, şöyle konuştu:
"Hacettepe Üniversitesindeki incelemelerde bu kafa tasının özellikle delindiği, çok hassas bir şekilde işlem yapıldığı ortaya çıkarıldı. Bunun obsidyen deliciler kullanılarak yapılan bir ameliyat olduğu ortaya çıkarıldı. Bu delik olduktan sonra kafatasındaki hücrelerde yenilenme var. Yani kadının en azından bir süre daha yaşadığı anlaşılıyor. Aşıklı Höyük'ün tıp tarihi açısından önemi çok büyük. Kafatasıyla ilgili yeni bir çalışma yürütülüyor. Onu 3 boyutlu olarak canlandıracağız. Heyecanla bekliyoruz, proje ile o kadını canlandırmış olacağız. Biz de Aşıklı kadınıyla tanışacağız. O bakımdan çok heyecanlıyız."
