ANKARA (AA) - BEHLÜL ÇETİNKAYA - Türkiye ve Polonya, 2014 yılında ikili ilişkilerin 600. yılını kutlarken, karşılıklı olarak birbirlerinin NATO ve Avrupa Birliği (AB) üyeliklerine destek veriyor, ikili ticaret hacminde 10 milyar dolara ulaşmayı hedefliyor.
İlk olarak 1414 yılında Jakub Skarbek ve Grzegorz Ormianin adlı Polonyalı elçiler, 1. Mehmet tarafından Osmanlı Devleti’nin başkenti Bursa’da kabul edilirken, bu ziyaret Bursa sarayına Batılı diplomatlar tarafından yapılan ilk ziyaret olarak tarihe geçti.
İki ülkenin 1533'te yaptığı barış anlaşması bir Hıristiyan ve bir Müslüman devlet arasında yapılan ilk barış anlaşması olurken Osmanlı her zaman Polonyalı siyasi göçmenler için güvenli bir liman özelliği taşıdı.
Bugün Polonezköy olarak bilinen Adampol, 1842'de Polonyalı siyasi göçmenler tarafından kurulurken köyde bugün dahi yaklaşık 30 Polonyalı aile hayatını sürdürüyor.
Polonya, Türkiye'nin bağımsızlığını tanıyan ilk Avrupa ülkesi olurken iki ülke karşılıklı olarak 1924 yılında birbirlerine büyükelçi atadı.
Cumhuriyet tarihi boyunca Türkiye, İkinci Dünya Savaşı sırasında işgale uğrayan Polonya'nın Ankara Büyükelçiliğinin çalışmalarına destek verirken işgal yıllarında Polonya Merkez Bankasının tahliyesinin sağlanması da yine Türkiye'nin destekleriyle gerçekleşti.
Türkiye, 1999'da Polonya'nın NATO üyeliğini destekleyenler arasında yer alırken Polonya ise Türkiye'nin AB üyeliğine verdiği desteği her platformda dile getiriyor.
Ayrıca 2018-2019 yıllarında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine 6. kez seçilen Polonya'ya destek veren ülkeler arasında Türkiye de yer aldı.
- İlişkilerin boyutu 2009'da stratejik ortaklık seviyesine yükseldi
İki ülke, birçok ikili ve üçlü platformda iş birliği içinde çalışırken ikili ilişkilerin boyutu 2009 yılında o dönem Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan'ın Polonya ziyaretinde imzalanan bildiriyle stratejik ortaklık seviyesine taşındı.
Avrupa ve dünyanın en uzun diplomatik ilişkileri arasında sayılan Türkiye-Polonya ilişkilerinin 600. yılı olan 2014'te de iki ülke arasında çeşitli ortak etkinlikler düzenlendi ve bu etkinlikler iki tarafın Cumhurbaşkanı, Başbakanı, Dışişleri Bakanlarının katılımlarıyla gerçekleşti.
Erdoğan, 2017 yılında bu sefer de Cumhurbaşkanı olarak Polonya'yı ziyaret etti ve bu ziyarette çeşitli alanlarda 5 anlaşma imzalandı. İki ülke arasında devlet arşivleri alanında iş birliği, iki ülke savunma bakanlıkları arasında niyet beyanı, sosyal güvenlik anlaşması ve eğitim, bilim, kültür alanında iş birliği imzalanan anlaşmalar arasında yer aldı.
- Türk öğrenciler en çok Polonya'yı tercih ediyor
Özellikle eğitim alanında yapılan anlaşmalar yanında iki ülke, AB'nin Erasmus öğrenci değişim projesinde de yer alıyor. Polonya, Türk öğrencilerin Erasmus programında en çok tercih ettiği ülkeler arasında ilk sırada yer alıyor.
Polonya'da Varşova Üniversitesi, Krakow Jagiellonian Üniversitesi ve Poznan Adam Mickiewicz Üniversiteleri’nde Türkoloji Bölümleri bulunurken Varşova'da Yunus Emre Enstitüsü'nün Türk Kültür Merkezi yer alıyor.
- İkili ticarette "İHA" hamlesi
Polonya ile Türkiye arası ticaret hacmi 2019 yılında 6 milyar doları aşarken iki ülkenin karşılıklı ticarette 10 milyar dolar hedefi bulunuyor.
Türkiye Polonya'ya otomobil, kara yolları taşıtları için parçalar, traktör, toplu taşıma araçları, buzdolapları ve tekstil ürünleri satarken Polonya'dan taşıt parçaları, dizel ve yarı dizel motorlar, otomobiller ve sığır eti alıyor.
İki ülke arasında ayrıca Ekonomik İstişareler Mekanizması bulunurken bu mekanizma kapsamında bu zamana kadar 4 kere toplantı yapıldı.
Türkiye, Polonyalı turistler için de önemli bir turizm destinasyonu olma özelliği taşıyor. Türkiye'ye gelen Polonyalı turist sayısı 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 36 artarak 880 binin üzerine çıktı.
Polonya-Türkiye ticari ilişkilerine son dönemde bir de savunma sanayii ürünleri kalemi eklendi. Polonya Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak, ülkesinin Türkiye'den 24 Bayraktar TB2 tipi silahlı insansız hava aracı (SİHA) alacağını duyurdu.
Türkiye bu satışla ilk kez bir NATO ve AB üyesine SİHA sağlamış olacak.
