ANKARA - MELTEM BULUR

Türkiye'nin Seul Büyükelçisi Ersin Erçin, Kore Savaşında şehit olan Türk askerlerinin naaşlarının iadesine yönelik sürece ilişkin, bu konudaki talebi Kuzey Kore'nin üst düzey yetkililerinin dikkatine getirdiğini, Birleşmiş Milletler'in (BM) Kore Komutanlığı ve ABD'nin Seul Büyükelçiliği ile bu konuda temasların sürdüğünü söyledi.

Erçin, Kore yarımadasında yaşanan gelişmeler ile Türkiye - Güney Kore ilişkilerini AA muhabirine değerlendirdi.

Büyükelçi Erçin, Kore Yarımadası'nın Kuzey Doğu Asya'yı çevreleyen denizleri anakaraya bağlayan bir köprü ve Çin, Rusya, Japonya gibi devletler arasında geçiş alanını oluşturan büyük stratejik öneme sahip bir bölge olduğunu söyledi.

Yarımadanın bu nedenle tarih boyunca büyük güçlerin yakın ilgi alanında olduğunu ifade eden Erçin, 2. Dünya Savaşı'nı izleyen dönemde ikiye bölünen Kore Yarımadası'nın 1953'ten bu yana teknik açıdan savaş halinde olduğuna işaret etti.

Erçin, Kuzey Kore'nin sahip olduğu nükleer program ve füze denemeleriyle geçen yıl sonuna kadar ciddi bir küresel nükleer savaş tehdidi oluşturduğunu hatırlattı.

Büyükelçi Erçin, Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un'un yaptığı barış çağrısına Güney Kore ve ABD'nin olumlu cevap vermesiyle 1 Ocak’ta başlayan yeni barış sürecinin ikili zirvelerle önemli bir aşama kaydettiğini anlatarak, Güney ve Kuzey Kore liderleri arasında 27 Nisan'da ateşkes bölgesinde Panmunjom kasabasında yapılan ikili zirve sonunda imzalanan deklarasyonda Koreler arası ilişkilerin ayrıntılı şekilde düzenlendiğini, bu deklarasyondaki hükümlerin de tedricen yerine getirilmekte olduğunu belirtti.

Bölgenin nükleer silah sistemlerinden arındırılması meselesinin özellikle ABD için önemini vurgulayan Erçin, ABD Başkanı Donald Trump'ın 12 Haziran’da Kim ile Singapur'da tarihi bir zirve gerçekleştirdiğini ve zirve sonunda 4 maddelik bir deklarasyon imzalandığını anımsattı.

Erçin, bu gelişmeye ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:

"Deklarasyonun bazı hükümleri yerine getirilmekle birlikte aradan geçen zamana karşılık henüz nükleer silahsızlanma konusunda arzu edilen adımların atılmadığı görülüyor. Kuzey Kore liderliği ise sürecin aşamalı ve senkronize adımlarla ilerlemesi gerektiğini savunarak bu aşamada öncelikle taraflar arasında 1953’te imzalanan Ateşkes Anlaşmasının yerini alarak savaşa hukuken son verecek bir Barış Deklarasyonu ilanını veya Barış Antlaşması imzalanmasını istiyor. Neticede, bölgede Kuzey Kore'nin nükleer silah programının sonlandırılmasını, Kuzey Kore'nin ABD ve Güney Kore ile ilişkilerinin normalizasyonunu ve bölgede kalıcı barış sağlanmasını amaçlayan süreç devam ediyor. Henüz başlangıç aşamasında olan bu süreçte nelerin başarılabileceği hususu yakından izleniyor."

Singapur Zirvesi'nde kabul edilen 4 maddelik mutabakatın ayrıntılı unsurlar içermediğini dile getiren Erçin, zirve kararını süratle alan ABD'nin genel bir anlaşmayı yeterli bulduğunu söyledi.

Deklarasyon hükümleri çerçevesinde savaşta Kuzey Kore'de hayatını kaybetmiş Amerikan askerlerinin kalıntılarından 55 tanesinin daha ABD tarafına iade edildiğini belirten Erçin, Kuzey Kore'deki bir nükleer füze fırlatma sisteminin söküldüğünü anlattı.

Deklarasyonun ayrıntılı şekilde kaleme alınmaması nedeniyle uygulamadaki öncelikler hususunda iki taraf arasında görüş ayrılıkları olduğuna işaret eden Erçin, ABD'nin "nükleer silahlardan arındırma konusunda gerekli adımlar atılmadan, ne savaşa son verecek bir belge kabul edilebileceği ne de BM Güvenlik Konseyi müeyyidelerinin kaldırılmasının mümkün olabileceği" düşüncesinde olduğunun anlaşıldığını söyledi.

Bu süreçte dürüst arabulucu rolünü başarıyla icra eden Güney Kore'nin müzakerelerin kopmadan ilerletilebilmesi için olağanüstü bir gayret sarf ettiğini dile getiren Erçin, zira bu ülke için nükleer silahların bertarafı kadar Koreler arası ilişkilerin normalleşmesinin de büyük önem taşıdığının altını çizdi.

Büyükelçi Erçin, bu yıl içinde Koreler arası ilişkilerde iletişimin arttığını, gerilimin azaltıldığını, üst düzey askeri görüşmelerin yapıldığını, bölünmüş ailelerin bir araya gelmesi için ön çalışmalar yapıldığını dile getirerek, "Singapur Deklarasyonu'nun uygulanmasındaki bazı sıkıntılara rağmen Panmunjom Deklarasyonu nispeten daha düzgün yürüyor ama orta vadede nükleer silahsızlanma taahhütleri yerine getirilmezse Koreler arası ilişkilerin de olumsuz etkilenmesi ihtimali mevcut. Bu ay iki Kore liderinin yeniden bir araya gelmesi gündemde, ayrıca ABD'de ara dönem seçimleri yaklaşıyor. Bunları da genel denklemin içinde görmek lazım." ifadelerini kullandı.

Korelerin birleşmesine yönelik tartışmalara da değinen Erçin, iki ülkenin birleşmesini arzu ettiklerini, ancak bunun kısa vadede gerçekleşmesinin kolay olmayabileceğini söyledi.

Kore'de şehit olan Türk askerleri

Erçin, ABD Başkanı Trump ve Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim'in Singapur’da gerçekleştirdiği tarihi zirvede, savaşta hayatını kaybeden askerlerin kemiklerinin iade edilmesi hususunda da anlaşma sağlamalarının ardından Türkiye'nin 1950-1953 yıllarında Kore Savaşı’nda hayatını kaybeden ve naaşları Kuzey Kore’de kalan şehitlerine ilişkin durumu da değerlendirdi.

Genelkurmay Başkanlığının ahiren yaptığı açıklamaya göre, bölgede 166 kayıp askerin bulunduğunu söyleyen Erçin, şunları kaydetti:

"Bu iş oldukça karmaşık çünkü savaş biteli 65 yıl oldu. Pentagon, bölgede 5 bin 300 kayıp ABD askerinin olduğunu açıkladı. Singapur Zirvesinin deklarasyonunun 4. maddesi kemiklerin iadesi konusunda iş birliğini öngörüyor. Kuzey Kore'nin ABD'ye iade ettiği son grup kemikler arasında Kore'de savaşan diğer ülkelerin askerlerinin de de naaşlarının olabileceği yönünde bilgiler mevcut ancak bunu doğrulamak gerekiyor. Süreç şöyle işliyor; önce Amerikalılar Hawaii'de Savunma Bakanlığı'na ait bir merkezde kemikler üzerinde kimlik belirleme çalışması yapıyor. Orada kemiklerin hangi askerlere ait olduğu yönünde uzun bir araştırma yapılıyor. Haziran ayında Kuzey Kore'ye gittiğimde bölgede şehit olan askerlerimizin naaşlarının iadesi meselesini Kuzey Kore yetkilileriyle görüşmelerimde gündeme getirdim. BM Kore Komutanlığı ve ABD'nin Seul Büyükelçiliği nezdinde de bu konuyu takip ediyoruz."

Türkiye - Güney Kore ilişkileri

Türkiye'nin siyasi ve ekonomik planda bölgede en çok güvenebileceği ülkelerden birinin Güney Kore olduğunun altını çizen Erçin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen Mayıs ayında gerçekleştirdiği devlet ziyaretinin ilişkilerde yeni bir sayfanın açılmasına vesile olduğunu vurguladı. Yıllık ortak ticaret hacmi için 15 milyar dolarlık hedef öngören Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın büyük şirketlerin üst düzey yöneticileriyle ile de ikili görüşmeler yaptığını hatırlatan Erçin, iki ülke arasında yatırımların artırılması konusunda da bir mutabakata varıldığını söyledi.

İki ülkenin büyük şirketlerinin Türkiye'deki mega projelerde de çok başarılı bir ortaklık sergilediğini dile getiren Erçin, söz konusu şirketlerin Orta Asya'da da ortak projeler almaya başladığını anlattı.

Hem Türkiye'nin hem de Güney Kore'nin 2023 itibariyle dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi içinde yer alma hedefinin bulunduğunu ifade eden Büyükelçi Erçin, "Güney Kore, Türkiye'yi dünyada seven, kardeş olarak gören ülkeler arasında ilk sıralarda yer alıyor." dedi.

Güney Kore'nin savunma sanayi alanında Türkiye ile çok yakın çalıştığını söyleyen Erçin, savunma sanayisini iki ülke arasında hem ekonomik hem de stratejik iş birliği konusunda en önemli alanlar arasında saymak gerektiğini kaydetti.

Güney Kore'deki eğlence ekonomisinin önemine de değinen Erçin, "Türkiye bütün dünyada dizi filmleri ile isim yaptı. Kore de kendi kültürel etkisini dünya çapında yaymak amacıyla bir devlet politikası olarak Kore dalgasını hazırladı. Dolayısıyla film endüstrisinde de ortaklığımız gündemde." şeklinde konuştu.

"Kore, Türkiye'ye müzahir bir ülke"

Her yıl 300 bine yakın Güney Korelinin Türkiye'yi ziyaret ettiğini, bölgede en çok tercih edilen havayolları arasında yer alan THY'nin İstanbul ile Seul arasındaki haftalık sefer sayısının 11'den 14'e çıkacağını anlatan Erçin, şöyle devam etti:

"2019’da Güney Kore'de 'Türkiye turizm yılı' önemli etkinliklerle kutlanacak. Yunus Emre Enstitüsü Seul'de en kısa süre içerinde açılacak. Kore'de FETÖ bağlantılı oluşumlar sınırlı ve bu terör örgütü ile mücadele konusunda hükümetle yakın temas halindeyiz. Kore Türkiye'ye dost bir ülke, ne PKK ne de FETÖ konusunda ülkemize karşı olumsuz bir tutumları mevcut."

"Güney Kore gerçekten bizim kardeşimiz, aradaki 9 bin kilometrelik uzaklığa rağmen bizi kan kardeş olarak görüyor." diyen Erçin, Güney Kore'yi "Dünyada Türk gördüğünde içi ısınan, gözleri gülen insanların memleketi." olarak niteledi.

Erçin, bu nedenle, üstlendiği görevden büyük bir onur duyduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:

"Taksi şoförlerinin Türk turistlerden, 'Siz biçim için savaştınız, hayatınızı feda ettiniz' diyerek para almadığı bir ülke. Güney Kore, siyasi ve ekonomik öncelik sıralamamızda daha yukarılarda yer alması gereken bir ülke. Onlar da Türkiye'yi hem bir dost hem de 100'ü aşkın ülkeye kolayca ulaşabilecekleri bir bölgesel üs olarak görüyorlar."