ANKARA (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, önümüzdeki dönemde işlenmemiş gıda enflasyonunun tarihsel ortalama değerlerine yakınsayarak yıl sonunda yüzde 12'ye gerileyeceğini varsaydıklarını belirterek, "Gıda enflasyonu varsayımını 2018 yıl sonu için yüzde 7'den yüzde 13'e, 2019 yıl sonu için ise yüzde 7'den yüzde 10'a güncelledik." dedi.
Çetinkaya, yılın üçüncü enflasyon raporunun tanıtımı amacıyla Sheraton Ankara Oteli'nde düzenlenen toplantıda, ham petrol fiyatlarında yılın ikinci çeyreğinde görülen yükselişe bağlı olarak, orta vadeli tahminlerde kullanılan ham petrol fiyatları varsayımının 2018 ve 2019 için ortalama 73 dolara yükseltildiğini bildirdi.
Murat Çetinkaya, dolar cinsinden ithalat fiyatlarının yıllık ortalama artış oranlarına dair varsayımın da son dönem gelişmelerine bağlı olarak 2018 ve 2019 yılı için yukarı yönlü revize edildiğini aktardı.
İşlenmemiş gıda fiyatları enflasyonunun yılın ikinci çeyreği sonunda yüzde 23,2'ye ulaşarak Nisan Enflasyon Raporu varsayımının oldukça üzerinde gerçekleştiğine işaret eden Çetinkaya, "Önümüzdeki dönemde bazı sebze ve meyve ürünlerindeki fiyatların yeni ürün arzıyla birlikte düzeltme yapmasıyla işlenmemiş gıda enflasyonunun tarihsel ortalama değerlerine yakınsayarak yıl sonunda yüzde 12'ye gerileyeceğini varsaydık. Gıda enflasyonu varsayımını 2018 yıl sonu için yüzde 7'den yüzde 13'e, 2019 yıl sonu için ise yüzde 7'den yüzde 10'a güncelledik." diye konuştu.
Maliye politikasının ikinci çeyrekte de iktisadi faaliyeti destekleyici duruşunu devam ettirdiğini ve yapılan bazı düzenlemelerin enflasyondaki yükselişi sınırladığını belirten Çetinkaya, tahminleri oluştururken, akaryakıt fiyatlarında istikrarı sağlamaya yönelik düzenlemenin yıl sonuna kadar devam edeceğini öngördüklerini söyledi.
Çetinkaya, akaryakıt dışındaki enerji kalemlerinde yılın üçüncü çeyreğinde Nisan Enflasyon Raporu döneminde öngörülene göre daha yüksek oranlı fiyat ayarlamaları yapılacağını varsaydıklarını dile getirerek, orta vadeli tahminleri üretirken, maliye politikasının orta vadeli bakış açısıyla enflasyonu düşürmeye odaklı ve para politikasıyla eşgüdüm halinde belirlendiği bir görünümü esas aldıklarını ifade etti.
Kamunun iktisadi faaliyeti destekleyici duruşunun yerini nötr bir duruşa bırakacağını aktaran Çetinkaya, kamu kontrolündeki fiyat ve ücretlerin geçmişe endekslemeyi azaltacak şekilde büyük ölçüde enflasyon hedefleriyle uyumlu olarak belirleneceğini varsaydıklarını belirtti.
- "Güncellemede petrol fiyatları ve döviz kuru etkili oldu"
Yıl sonuna dair tüketici enflasyonu tahmininin Nisan Enflasyon Raporu'na göre 5 puan yukarı yönlü güncellenerek yüzde 13,4'e yükseltildiğini söyleyen Çetinkaya, bu güncellemenin 2,3 puanlık kısmının petrol fiyatları ve döviz kuru kaynaklı gelişmelere bağlı olarak Türk lirası cinsinden ithalat fiyatları varsayımının yukarı çekilmesinden kaynaklandığını dile getirdi.
Çetinkaya, söz konusu güncellemede, akaryakıt dışı enerji fiyatları üzerindeki petrol ve kur kaynaklı maliyet unsurlarının etkilerinin de dikkate alındığını belirterek, şöyle devam etti:
"Yüzde 7'den yüzde 13'e güncellenen gıda fiyatları ise yıl sonu tüketici enflasyonu tahmini güncellemesine 1,4 puan katkıda bulunmakta. Yılın ikinci çeyreğindeki yüksek oranlı tahmin sapması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulma enflasyon tahminine 1,3 puan katkıda bulunuyor. ÖTV artışı sonucu alkollü içecek fiyatlarındaki artış da güncellemenin 0,1 puanlık kısmını oluşturuyor. Ayrıca, bir önceki rapor dönemine göre aşağı yönlü güncellenen çıktı açığı 2018 yıl sonu tahminini 0,1 puan aşağı çekiyor.
Diğer taraftan, 2019 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 6,5'ten yüzde 9,3'e yükseltildi. Nisan Enflasyon Raporu'na göre 2,8 puanlık yukarı yönlü güncellemeye petrol ve Türk lirası cinsi ithalat fiyatları varsayımının yukarı yönlü güncellenmesi 1,5 puan katkıda bulunurken, gıda fiyatı varsayımının yüzde 7'den yüzde 10'a çıkarılması 0,7 puan katkıda bulunuyor. Gerçekleşme etkisi ve ana eğilimdeki bozulma tahmini 1 puan yukarı çekiyor, çıktı açığının aşağı yönlü güncellenmesi ise 0,4 puan düşürücü katkıda bulunuyor. Yıllık tüketici enflasyonunun yılın üçüncü çeyreğinde sınırlı bir artış gösterdikten sonra son çeyrekte gerileyerek yıl sonunu yüzde 13,4 değerinde tamamlayacağı tahmin edilmekte."
- "Reel kurda ılımlı bir değerlenme eğilimi varsayıyoruz"
Çetinkaya, ülke risk priminde küresel ve yurt içi gelişmeler kaynaklı ilave artış olmadığı varsayımıyla, sıkı para politikası duruşunun ve enflasyon odaklı politika eşgüdümünün kararlılıkla sürdürülmesinin, iktisadi faaliyet ve kredi büyümesinin daha ılımlı bir patikaya yakınsamasının 2019'da enflasyondaki düşüş sürecini destekleyeceğini ifade etti.
Tahminleri oluştururken Türkiye'ye dair risk algılamalarında son dönemde gözlenen olumsuz ayrışmanın büyük ölçüde geri alınarak Türk lirası üzerindeki değer kaybı yönündeki baskıların azaldığı bir çerçeveyi esas aldıklarını anlatan Çetinkaya, bu doğrultuda reel kurda ılımlı bir değerlenme eğilimi varsaydıklarını söyledi.
Çetinkaya, ayrıca, söz konusu politika eşgüdümünün enflasyon beklentilerinde uzun süredir devam eden bozulmanın önüne geçeceğini ve özellikle orta dönem enflasyon beklentilerinin kademeli olarak enflasyon hedefine yakınsamasına katkıda bulunacağını öngördüklerini aktardı.
İç talepteki ivme kaybının etkisiyle iktisadi faaliyet düzeyinin yılın ikinci yarısı itibarıyla enflasyondaki düşüşe katkı vermeye başlamasını beklediklerini dile getiren Çetinkaya, "2019 yılında çıktı açığı Nisan Enflasyon Raporu'na göre daha aşağıdan gitmekle birlikte, iktisadi faaliyetin kademeli olarak toparlandığı ve ana eğilimine yakınsadığı bir görünüm gösteriyor." ifadesini kullandı.
Çetinkaya, raporda özellikle risk analizi çerçevesini zenginleştirmeye gayret ettiklerini belirterek, "Önümüzdeki dönemde temel olarak fiyatlama davranışlarını, küresel risk iştahındaki gelişmeleri, maliye politikasının dengelenme sürecine katkısını ve para politikasının gecikmeli etkilerini yakından takip ediyor olacağız. Öngördüğümüz temel senaryodan bir sapma olması durumunda enflasyon görünümündeki değişime bağlı olarak para politikası duruşu gözden geçirilebilecektir." dedi.
(Bitti)
