ANKARA (AA) - DİLARA ZENGİN/AYŞENUR SAĞLAM - "Asya kaplanı" olarak anılan ve Uzak Doğu ekonomisinin yükselen yıldızlarından olan Tayvan, Türkiye ile ticari iş birliğini geliştirmeyi hedefliyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye ile Tayvan arasında diplomatik ilişkiler olmamasına rağmen ticari ilişkiler genel olarak düzenli bir seyir izliyor. İki ülke arasında 2004 yılında ilk kez 1 milyar doları aşan ticaret hacmi, geçen yıl itibarıyla 2,2 milyar dolara ulaştı.
Türkiye'nin Tayvan'a ihracatı 2013 yılında 118,9 milyon dolar olarak gerçekleşirken, bu rakam geçen yıl itibarıyla yüzde 72 artışla 204,5 milyon dolara ulaştı. Özellikle otomobil ihracatının geçen yıl bir önceki yıla göre 10 kat artışla 58,5 milyon dolara yükselmesi dikkati çekti.
Türkiye'nin üretim ve ihracat kapasitesine kıyasla bu seviyenin düşük olmasında Türkiye ile Tayvan arasında özel ticaret anlaşmalarının bulunmaması ve karşılıklı yatırım ilişkilerinin yeterince gelişmemiş olmasının etkili olduğu belirtiliyor.
Türkiye'nin Tayvan'a temel ihraç ürünleri arasında, bakır cevherleri, boratlar, sentetik iplikler, mermer ve diğer doğal taşlar ve demir-çelikten yassı ürünler başı çekiyor. Bununla birlikte, ahşap malzemelerden levhalar, binek araçlar, telefon cihazları ve makarna gibi bazı ürün gruplarının ihracatında da gelişmeler gözlemleniyor.
İthalat verilerine bakıldığında, 2016'da yaklaşık 1,6 milyar dolar olarak hesaplanan ithalat, geçen yıl 2 milyar dolara yükseldi. Tayvan'dan en fazla yatırım ve ara mallarının ithal edildiği belirlendi. Türkiye'nin Tayvan'dan ithalatında öne çıkan kalemlerin başında elektronik entegre devreler, metal işlemeye yönelik takım tezgahları, demir-çelikten vida, somun, cıvata gibi eşya, telefon cihazları, televizyon, monitör gibi görüntü cihazları yer aldı.
- Türkiye'de 21 Tayvanlı firma var
Türkiye'de 21 Tayvan kökenli firmanın yatırımları bulunuyor. Türkiye ile Tayvan arasındaki ticari ve ekonomik ilişkiler devlet desteği olmadan doğal seyrinde sürdürülüyor. İki ülke özel sektör kuruluşları arasındaki ticari, ekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla Ankara'da "Taipei Kültür Ofisi" ve Taipei'de "Türk Ticaret Ofisi" faaliyet gösteriyor.
Tayvan'da Türk Ticaret Ofisi tarafından yapılan araştırmalara göre, kiraz, kayısı, üzüm, incir, portakal, limon, ayçiçeği ve zeytin yağı, fındık, ceviz, deniz ürünleri, cam, seramik, hediyelik eşya, markalı tekstil ürünleri, deri, konfeksiyon, kimyasal maddeler, bulaşık makinesi, oto yedek parçası ve aksesuarları gibi çeşitli sanayi ürünleriyle orman ürünlerinde ihracat potansiyeli dikkati çekiyor.
- "Enerji ve teknolojide iş birliğimizi geliştirebiliriz"
Taipei Ekonomi ve Kültür Misyonu Temsilcisi Yaser Cheng, AA muhabirine, Türkiye'nin Tayvan pazarında daha çok yer almasını arzu ettiklerini söyledi.
Cheng, Türkiye ve Tayvan arasındaki yatırım hacminin istenilen seviyede olmadığını, çifte vergilendirmeyi önleyecek bir düzenleme bulunmamasından dolayı Tayvanlı yatırımcıların Çekya, Polonya, Slovakya gibi Doğu Avrupa ülkelerine yöneldiklerini bildirdi.
Tayvan olarak Türkiye'ye daha fazla ürün satabilmek için çalıştıklarını belirten Cheng, şunları kaydetti:
"Türkiye'nin de ürünlerini Tayvan'da tanıtmasını istiyoruz. Türkiye ve Tayvan'ın kültür, sağlık, ilaç, tarım, bilim, teknoloji, akıllı şehir, deniz taşımacılığı gibi birçok alanda devam eden iş birlikleri bulunuyor. Güneş enerjisi, yeşil enerji, bilişim teknolojileri gibi daha birçok alanda iş birliğimizi geliştirebiliriz. Tayvan ürünlerinin ve yatırımlarının Türkiye'ye daha çok gelmesini ve buradan Avrupa, Afrika ve Ortadoğu pazarlarına açılmasını istiyoruz."
- "Son 5 yılda somut iş birlikleri kuruldu"
Cheng, Türkiye'nin tarımsal ürünleri ve doğal kaynaklarının kalitesine işaret ederek, Tayvan'ın Türkiye'den özellikle tarımsal ürünler ve mermer ithal edebileceğini ve Türk iş insanlarının bu alanlarda yatırım yapabileceğini dile getirdi.
İki ülke arasında son 5 yılda somut iş birlikleri kurulduğunu anımsatan Cheng, Mart 2015 itibarıyla İstanbul ve Taipei arasında direkt uçuşların başlamasının bu konuda önemli bir adım olduğunu vurguladı.
Türkiye ile Tayvan arasındaki turizme de değinen Cheng, "İstanbul'a yıllık ortalama 80 bin Tayvanlı turist geliyor ve en az 250 milyon dolar getiriyor. Tayvan, Türkiye'ye daha fazla turist katkısıyla ülkelerimiz arasındaki ticaret açığını dengelemek için iyi niyetini göstermektedir." dedi.
Cheng, Tayvanlı turistlerin Türkiye'ye yoğun ilgisi olduğuna dikkati çekerek, Türk turistleri de Tayvan'a davet etti.
Türkiye-Tayvan ticaret verileri 2013-2017 dönemi itibarıyla (milyon dolar) şöyle:
