Ankara'daki Yüksek Hızlı Tren (YHT) kazasında kusuru bulunduğu gerekçesiyle gözaltına alınan 3 TCDD görevlisi, savcılık sorgularının ardından tutuklama istemiyle nöbetçi sulh ceza hakimliğine sevk edildi.
Kaza soruşturması kapsamında gözaltına alınan hareket memuru S.Y, makasçı O.Y. ve kontrolör E.E.E, emniyetteki işlemlerinin tamamlanmasının ardından getirildikleri Ankara Adliyesinde, soruşturmayı yürüten cumhuriyet savcısına ifade verdi.
Savcı, ifade işlemi sonrasında şüphelileri tutuklama talebiyle nöbetçi sulh ceza hakimliğine sevk etti.
Üçü de tutuklandı
Nöbetçi sulh ceza hakimliğindeki sorgularının ardından 3 şüpheli, "Taksirle öldürme ve yaralamaya neden olma" suçlarından tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Ankara-Konya seferini yapan YHT'nin 13 Aralık'ta Yenimahalle ilçesindeki Marşandiz istasyonunda kılavuz lokomotif ile çarpışması sonucu 9 kişi hayatını kaybetmişti.
Hareket memuru S.Y'nin ifadesi
Şüphelilerden hareket memuru S.Y, savcılık ifadesinde, nöbetlerinde "Ankara YHT Garı'na gelen trenlerin yollara kabulü ile tren teşkil memuruna trenleri hangi yoldan hangi hatta alması gerektiğini belirtmekle" sorumlu olduğunu, tren teşkil memurunun (makasçı) da kendisinin verdiği talimat üzerine hangi yoldan, hangi hatta makasları tanzim ettiğini kendisine bildirerek teyit ettiğini kaydetti.
S.Y, görevi kapsamında "trenleri trafik kontrol memurunun verdiği seyir izin numarasını belirterek sevk ettiğini, tren hareket etmeden önce makinistle görüşerek son 30 dakikaya kadar gelen trenlerin nerelerde, ne kadar hız yapabileceğini gösteren belgeyi verdiğini" bildirerek, "Bu esnada kendisine treni sevk edeceğim hattı söylemem. Zira yayımlanan emir gereğince Ankara'dan tüm YHT'lerin çıkacağı hat, trafik kontrol memurunun aksi talimatı olmadığı sürece H1'dir." beyanında bulundu.
Şüpheli, tren kabul ve sevk işlemlerini, YHT Ankara Bölge Müdürlüğü Trafik ve İstasyon Yönetimi Servis Müdürlüğünün 9 Mart ve 7 Aralık 2018 tarihlerindeki YHT H1, H2 yollar ve Ankara Gar trafik yazılarına göre yaptıklarını söyledi ve şunları kaydetti:
"7 Aralık 2018 tarihli yazı ile 9 Aralık 2018 Pazar gününden itibaren Ankara Gar içindeki 8, 9, 10'uncu yolların YHT tarafından kullanılmaması, YHT'lerin tüm kabul ve sevk işlemlerinin 11, 12 ve 13'üncü yollardan yapılması yönünde talimat verildi.
Değişiklik öncesinde trenler H2'den kilitli olan makaslar yardımıyla 12'nci yola kabul edilip, yolcu inişinden sonra istasyonun doğu kısmından manevrayla 10'uncu yola giriyor, orada saati gelip yolcularını aldıktan sonra kilitli olan makaslar yardımıyla trafik kontrolörünün bana verdiği seyir izin belgesi numarasıyla herhangi bir makas değiştirilmesine gerek olmadan H1'den sevki sağlanıyordu.
Değişiklik sonrası yolculu ve seferi için boş gelen trenler H2'den S makas değişikliği ile gireceği yola göre 1, 2 ya da 3 makas değişikliğiyle 11, 12 ve 13'üncü yollara kabul edilmeye ve burada saati geldiğinde yolcularını alıp beklemeye başlar. Trafik kontrol memuru daha önce gönderdiği trenin Eryaman İstasyonu'na vardığını tren makinistinden öğrendikten sonra yeni trenin çıkışına H1'den izin verdiğini bana dahili telefonla bildirir. Tren teşkil memuru (makasçı), H2'den gelen yolculu ya da boş tren gelmiyorsa, harekete hazır bekleyen tren için trenin bulunduğu yolun numarasına göre 3 ya da 4 makası benim GMSR ya da telsiz talimatım üzerine H1'den çıkış yapacak şekilde düzenleyip hazır bekletir. Trafik kontrol memurunun bana verdiği seyir izni talimatı üzerine ben trene H1'den hareket emri veririm."
"Kusurum yoktur, suçlamayı kabul etmiyorum"
Tren teşkil memurunun her defasında giderek makası tanzim etmesi gerektiğini belirten S.Y, gardan çıkan trenin hangi hatta girdiğini ve ilerlediğini görmesinin mümkün olmadığını savundu. Ayrıca tren teşkil memuruyla hat yönlendirmesi yapıp, teyidini aldığı için tren makinistiyle zaman zaman hangi hatta olduğu konusunda görüştüğünü ifade eden S.Y, "Bu olayda hangi hatta olup olmadığını sorduğunu hatırlamadığını" kaydetti.
S.Y, beyanına şöyle devam etti:
"9 Aralık'ta yayımlanan emirde yüksek hızlı trenlerin Ankara YHT Gar-Esenkent yönünde H1'i, Esenkent YHT Ankara Gar yönünde H2'yi kullanacaklarının açıkça belli olduğu, aynı zamanda makinistlere bildirildiğinden onlar da Ankara'dan çıkışta H1'den gitmeleri gerektiğini bilir ve H2'ye girdikleri anda hemen durup, bunun nedenini trafik kontrol memuruna ya da bana sorup öğrendikten sonra verilecek talimata göre seyre devam etmeleri gerekir.
Meydana gelen olayda da tren makinistleri 11'inci yoldan hareket ettikten sonra S makas değişikliğiyle H1'e girmesi gerektiğini, ancak makas değişikliği yapılmadan H2'ye girdiğini görmeleri gerekmesine rağmen neden bu konuda benimle iletişime geçmediklerini bilmiyorum. Tren teşkil memuru da bana trenin H1'den başka hatta geçtiğine dair herhangi bir bildirimde bulunmadı. Tren teşkil memuru O.Y. ile GSMR konuşmasıyla teyit aldığımı hatırlıyorum. Bu konuşma kayıtlarında da mevcuttur. Yollardaki makaslar kolla ya da kolay olsun diye matkapla çevrilerek düzenlenir. S makas panonun içinde bulunan butona basarak düzenlenir. Bunu, tren teşkil memuru makasta değişiklik olduğunu görür ve duyar. Panoda makasın hangisine geçtiğini belli edecek bir işaret yoktur."
S.Y, "değişikliğe ilişkin emri kendisine amiri K.O. söylediğinde, işin tamamen makasçılara yüklendiğini, riskin tamamen onlarda kaldığını söylediğini" savunarak, şunları kaydetti:
"Olayın, tren teşkil memurunun (makasçı), bana makasları değiştirip treni H1'e aldığına dair teminat vermesine rağmen S makası H1'e tanzim etmemesi, H2'ye girdiğini gören 81201 YHT makinistlerinin yanlış yola girdiklerine dair bana ve kontrolöre herhangi bir bilgi vermemesinden dolayı kaynaklandığını, ayrıca 9 Aralık 2018'den önce daha risksiz ve insan faktörü daha az kullanılmak suretiyle işleyen sistemin değiştirilmesi suretiyle trenlerin kabul ve sevk işlemlerinin tamamen tren teşkil memurunun başarısına, çalışmasına, özverisine bağlayan üst yönetimin gerekli önlemi almayarak sorumlu olduğunu düşünüyorum. Olayın meydana gelişinde herhangi bir kusurum yoktur. Suçlamayı kabul etmiyorum."
TCDD tren teşkil memuru (makasçı) Osman Y
Kazaya ilişkin gözaltına alınan TCDD tren teşkil memuru (makasçı) Osman Y, yaklaşık bir buçuk ay önce geçici görevle Samsun'dan Ankara'ya geldiğini, burada makasların kullanımına ilişkin eğitim almadığını öne sürdü.
Osman Y, Ankara'da sadece 2 defa gece nöbeti tuttuğunu anlatarak, olay tarihinde nöbeti saat 19.00'da devraldığını, nöbetinin sabah 08.00'de sona erdiğini ve gece yarısından itibaren tek başına çalıştığını söyledi.
Olay gecesi kendisine hareket memuru tarafından verilen talimatlara harfiyen uyduğunu, makasları usule uygun halde tanzim ettiğini hatırladığını ifade eden Osman Y, sözlerini şöyle sürdürdü:
"13 Aralık 2018 günü saat 05.00 sıralarında kılavuz makinenin 8. yoldan H1'i takiben gitmesi için hareket memuru Sinan Y'nin talimatı üzerine makası tanzim ettim. Daha sonra akşamdan 12. yolda olan saat 06.10 İstanbul trenini hareket memurunun talimatıyla H1'e tanzim edip gönderdik. Daha sonra depodan saat 06.50 Eskişehir treni boş olarak geldi. Hareket memurunun talimatıyla makasını tanzim edip 13. yola aldım. Bu treni yola alırken 12. yolun başındaki makas buzlandığı için iğne ucu oturdu ancak kilitleme yapmadı. Ben de hareket memuruna durumu bildirdim. Treni yavaş hareketlerle yola yerleştirdik.
Daha sonra gece en son gelip 11. yolda park halinde olan saat 06.30 Konya trenini hareket memurunun H1'den sevk etmem talimatı üzerine panodan elektrik kontrollü S makası yeşil renkli butona basarak H1'e geçirdiğimi hatırlıyorum. Ancak yoğunluk nedeniyle hareket kontrol memuru Sinan Y'ye bunu yaptığımı teyit ettiğimi hatırlamıyorum."
"Elektrik kontrollü makasın işleyişini daha önceden görmemiştim"
Osman Y, olay gecesi tek başına nöbetçi olduğunu, 9 Aralık'ta yürürlüğe giren değişiklikle makasın öneminin arttığını belirtti.
Elektrik kontrollü makasın işleyişini daha önceden bilmediğini de müdür yardımcısına ilettiğini savunan Osman Y, şu ifadeleri kullandı:
"Ben panodan elektrik kontrollü makasın işleyişini daha önceden görmemiştim, eğitimini de almadım. Sadece 9 Aralık 2018 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikle bu makasın önemi arttığı için 8 Aralık 2018 tarihinde servis müdür yardımcısı olarak bildiğim Ergün Bey'e bu makasın kontrolünü bilmediğimi söyleyince, 'Sen S makasın işlevini yapmazsın, öbür makaslara bakarsın.' dedi. Ben de ne olur ne olmaz diye yine de kendisine sordum. O da bana yukarıda belirttiğim şekilde, anlattım. Ancak gece nöbetinde tek başıma kalınca ne olacağı konusunda herhangi bir şey söylemedi. Zira o, gece nöbetinin tek kişi tutulduğunu bilmiyordu. Ben de nöbete girdiğim ilk gün olan 9 Aralık günü öğrendim."
Osman Y, nöbetleri ayarlayan kişinin YHT Ankara Gar Müdür Yardımcısı K.O. olduğunu, görev süresi boyunca K.O'nun kendisini hiç kontrol etmediğini kaydetti.
Muhabir: Barış Kılıç, Serdar Açıl, İsmet Karakaş
