ANKARA (AA) - Yükseköğretim Kurulundan (YÖK) 2019 yılı üniversite kontenjanlarına ilişkin bilgilendirme yapıldı.
Buna göre, bu yıl kontenjanların belirlenmesinde ilk kez dış paydaşların görüşleri alındı. Bu kapsamda, YÖK'ün başlattığı yetki paylaşımı sürecinde yasal zemine kavuşan "Yükseköğretim Eğitim Programları Danışma Kurulu"nun ülkenin insan gücü ihtiyaç analizleri, talepler, teklifler ve TÜİK yetkililerince sunulan verilere ilişkin değerlendirmeleri dikkate alındı.
Ülkenin insan gücü ihtiyaç projeksiyonlarının incelenerek mezun ve istihdam ilişkisinin güçlendirilmesine yönelik istihdam odaklı yaklaşımların tartışıldığı kurulda, bu yıl, kontenjan artışı konusu değerlendirildi. Bu çerçevede, özellikle "öğretmenlik" ve "sağlık" alanlarındaki programlar ile ilgili kontenjan değerlendirilmeleri yapıldı.
Ayrıca yükseköğretim programlarının kontenjanlarının belirlenmesinde programdaki öğretim üyesi/elemanı sayıları, doluluk oranı gibi parametreler dikkate alınarak rasyonel bir planlama yapıldı. Veriye dayalı yönetim yaklaşımı ile YÖK tarafından ilk kez hazırlanan "2018-YKS Yükseköğretime Geçişte İl-Bölge Başarıları ve Nüfus Hareketliliği" raporunda il ve bölge bazında yükseköğretime geçiş dinamikleri incelendi, öğrencilerden gelen geri dönüşler de dikkate alındı.
Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS) başvuran aday sayısı 2018 yılında 2 milyon 381 bin 412 iken, 2019'da 2 milyon 528 bin 116 oldu. YKS'ye başvuran aday sayılarında yıllar itibarıyla yaşanan bu artış yükseköğretime artan talebin bir göstergesi olarak değerlendirildi.
Geçen sene lise son sınıf düzeyinde YKS'ye başvuran aday sayısı 954 bin 353 iken bu yıl 983 bin 710 oldu. Son sınıf düzeyindeki bu artış lise öğrencisi mezun sayıları ile ilgili olağan bir seyir izledi.
Ayrıca 2018 YKS'ye başvuran adaylar içinde daha önce bir programa yerleşmiş aday sayısı 397 bin 614 iken, 2019 YKS için bu aday sayısı 374 bin 806'ya geriledi. Bu durum, geçen sene uygulamaya konulan YKS ile yerleşen öğrencilerin önceki yıla göre bulundukları programlardaki memnuniyet oranında iyileşme gerçekleştiğini gösterdi.
Geçen yıl Temel Yeterlilik Testi'nden (TYT) 200 ve üzeri puan alan adayların YKS'ye başvuru yapması şartıyla bu yılki TYT'ye girmeden 2018 puanlarını kullanabilmeleri ile ilgili uygulama kapsamında 13 bin 19 aday başvuru yaptı.
Üniversiteye giriş sisteminde ilk defa uygulanan bu yöntem, planlamaya uygun bir şekilde olumlu sonuç üretmeye başladı. Sınav yığılmasını hafifletici olduğu kadar sınav stresini azaltıcı bir faktör oldu.
Ülkenin ihtiyacı, istihdam imkanları, yükseköğretim kurumlarının kapasitesi, öğrenci temayülleri ve yükseköğretimde niteliği artırma önceliği gibi birçok parametre doğrultusunda üniversitelerin kontenjanları belirlendi.
2019-YKS programlarında, devlet üniversitelerine 288 bin 821 ön lisans, 344 bin 368 lisans, 25 bin 509 özel yetenek olmak üzere toplam 658 bin 698 kontenjan ayrıldı.
Vakıf yükseköğretim kurumlarına 74 bin 735 ön lisans, 81 bin 506 lisans, 3 bin 843 özel yetenek olmak üzere toplam 160 bin 84, KKTC ve diğer yurt dışı üniversitelerine 3 bin 985 ön lisans, 11 bin 246 lisans, bin 53 özel yetenek olmak üzere toplam 16 bin 284 kontenjan verildi.
Buna göre, ön lisansta 367 bin 541, lisansta 437 bin 120, özel yetenekte 30 bin 405 olmak üzere örgün öğretim programları için toplam 835 bin 66 kontenjan belirlendi.
Açık öğretim fakültelerine ise bu yıl 137 bin 975 ön lisans, 34 bin 150 lisans olmak üzere toplam 172 bin 125 kontenjan ayrıldı.
Açık öğretim kontenjanlarında yeni bir planlamaya geçildi. Bu çerçevede, istihdam kadar Yeni YÖK tarafından başlatılan açıköğretim ile ilgili 4 senedir sürdürülen nitelik artırıcı düzenleme sürecinin devamına yönelik politikalar rol oynadı.
Açık öğretim kontenjanları da dahil tüm kontenjanların toplamı 1 milyon 7 bin 191 oldu.
Kontenjanlar belirlenirken Yükseköğretim Eğitim Programları Danışma Kurulu toplantılarında, Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerinin öğretmenlik programlarının kontenjanların yüzde 10 oranında azaltılması yönündeki görüşleri dikkate alındı. Bu kapsamda, YÖK tarafından öğretmenlik programlarının kontenjanları toplamda yaklaşık yüzde 10 oranında azaltıldı. Öğretmenlik programlarının kontenjanı geçen sene 53 bin 796 iken bu sene 48 bin 546 olarak belirlendi.
Sağlık programlarıYine kurul toplantılarında Sağlık Bakanlığı yetkililerinin, bazı sağlık programlarının kontenjanlarının tedrici olarak azaltılması yönündeki görüş ve önerileri değerlendirilerek sağlık alanı ile ilgili programlarda da yeni planlamaya geçildi.
Öneriler doğrultusunda sağlık alanındaki radikal planlamaya tedrici olarak geçilmesi ve bu sene ilk adım olarak ikinci öğretim ön lisans sağlık programları için program ve kontenjan sayılarında azaltmanın yapılması tercih edildi. Kontenjanlar, tıp programında 15 bin 50, diş hekimliğinde 6 bin 680, eczacılıkta 3 bin 524, ebelikte 3 bin 690, hemşirelikte ise 15 bin 33 oldu.
Hukuk Fakültelerinin kontenjanları başta Adalet Bakanlığı olmak üzere dış paydaşların da görüşleri alınarak yapılan planlamalar kapsamında belirlendi. Hukuk fakültelerinin kontenjanları 16 bin 97 oldu.
Diğer bazı programlardaki kontenjanlarÖte yandan yapılan değerlendirmeler ve rasyonel planlamaların ardından, ziraat-tarım ve doğa bilimleri fakültelerinin programlarının kontenjanı 5 bin 201, mimarlık programlarının kontenjanı 8 bin 641, mühendislik programlarının kontenjanı 77 bin 430, temel bilimlerin kontenjanı 10 bin 87 olarak belirlendi.
YKS tercih kılavuzunda geleceğin meslekleri de yer aldıYÖK tarafından YKS tercih kılavuzunda, bilgi güvenliği teknolojisi, yapay zeka mühendisliği, yazılım geliştirme, dijital medya ve pazarlama, hibrid ve elektrikli taşıtlar teknolojisi, üç boyutlu modelleme ve animasyon gibi geleceğin meslekleri olarak addedilen lisans ve ön lisans programlarına da yer verildi.
Açıklamada, kontenjan planlamasında ülke ihtiyaçlarını gözeten, istihdam imkanlarına dikkat eden, kaliteyi önceleyen, kamu kurumlarının ve özel sektörün görüşüne yer veren ve her yıl gelişen daha rasyonel bir planlamaya önem verildiği vurgulanarak, geliştirme süreçlerinin devam edeceği bildirildi.
Muhabir: Selma Kasap
