İSTANBUL (AA) - Van Kent Ekonomisi ve Yerel Kalkınma Zirvesi'nin sonuç bildirgesinde, şehre yönelik yatırım, istihdam ve sektörel gelişim stratejisi ile kamu-özel sektör iş birliği ve sosyal politika alanlarında çeşitli önerilerde bulunuldu.
Van Valiliğinin himayesinde, Uluslararası Altın Kentler Derneği tarafından 23-24 Ekim'de düzenlenen 1. Van Kent Ekonomisi ve Yerel Kalkınma Zirvesi'nin sonuç bildirgesi yayımlandı.
Van depreminden elde edilen deneyimlerin paylaşılması, afet duyarlı planlama anlayışı ve politikaların geliştirilmesi önerilen bildirgede, ilin kamu yatırımlarından aldığı payın artırılması gerektiğine işaret edildi.
Türkiye-İran ilişkilerinin geliştirilmesi, yakın çevre ülkeler başta olmak üzere alternatif pazar arayışlarına başlanması, uluslararası düzeyde temsiliyetin sağlanması için fahri konsoloslukların açılması gerektiği belirtilen bildirgede, şu tavsiyelerde bulunuldu:
"Yerel aktörlerin güçlendirilmesi, aktörler arası iş birliği olanaklarının geliştirilmesi, kamu sektörü, özel sektör ve sivil toplum örgütleri arasındaki etkileşimin bütünlükçü ve ortak bir yaklaşımla ele alınması. Kentlilik bilincinin geliştirilmesi, kentsel kimliğin yaratılmasında birlik ve beraberlik ruhunun inşa edilmesi. 'İşbirliği, Güçbirliği' platformlarından etkili bir biçimde yararlanılması, Van Güçbirliği Platformu tarafından üretilen çıktıların hayata geçirilmesi. Etkin kaynak kullanım politikalarının bütün yönetimler tarafından benimsenmesi. Etkin bir Van lobisi oluşturulması, lobi çalışmalarına bütün paydaşların katılımının sağlanması. Mevzuatın yerel kalkınma stratejilerine uygun hale getirilmesi. Cazibe merkezleri destekleme programı kapsamındaki projelerin sonuçlandırılması.
Van'ın deprem sonrası yakaladığı sinerjiyi sürdürmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi ve bünyesindeki Teknokent'in Ar-Ge, inovasyon, bilginin ticarileştirilmesi gibi temel alanlar dahil olmak üzere, kalkınma sürecinde aktif rol üstlenmeleri, üniversite-iş dünyası iş birliği olanaklarının geliştirilmesi. Van'ın sınır kenti olma avantajının kullanılması. Tekstilkent'in potansiyelinden yararlanılması. Yerel yönetimlerin kentsel altyapı hizmetleri başta olmak üzere, yerel aktörlerin yatırım yapma potansiyelinin geliştirilmesine katkı sunmaları. Kent planlarının yerel kalkınma anlayışına uygun olarak hazırlanması. Van OSB'nin istihdam odaklı bir yapıya kavuşturulması. Tarım-hayvancılık sektörünün geliştirilmesi, tarımsal sanayi sürecine geçilmesi ve Organize Hayvancılık Bölgesi ile ilgili çalışmaların hızlandırılması. Özel sektör yatırımlarının etkin ve verimli bir şekilde sunulmasına özen gösterilmesi."
- "Havaalanı uluslararası uçuşlara açılmalı"
Bildirgede, artan yerel gazete maliyetlerinin azaltılması, yerel gazetelere ve gazeteciliğe destek verilmesi, yeni gazetecilik türlerine geçiş sürecinde devlet desteği sağlanması, reklam ve resmi ilan tarifesinin yerel gazeteler lehine çözülmesi teklif edilerek, "Yerel basında Van'ın marka unsurlarının öne çıkarılması ve bunun ulusal medyaya doğru bir biçimde yansıtılması. Şehrin istikametini belirleyen temel meselelerin ulusal ve uluslararası basında görünürlüğünün sağlanması. Daha profesyonel tanıtım materyalleri kullanılması ve dijital teknolojiden yararlanılması." önerileri yapıldı.
Kalkınmanın ekonomik, sosyal ve çevresel boyutları ile sürdürülebilir bir yaklaşımla ve insan odaklı ele alınması gerektiği aktarılan bildirgede, şunlar kaydedildi:
"Kalkınma sürecinin toplumsal güven, siyasi ve ekonomik istikrar anlayışıyla temellendirilmesi. Teşvik ve destek sisteminde bölgesel gelişmişlik farklılıklarının gözetilmesi. Desteklerle ilgili güven endeksi geliştirilmesi ve sistemin tabana yayılması. Uygulama ve denetim sisteminin etkin bir şekilde çalıştırılması. Yüksek katma değerli ürünlerin üretiminin teşvik edilmesi. Firmalar arasında etkileşim ve sinerji oluşturulması için iş birliği ve güç birliği anlayışının geliştirilmesi. Melek yatırımcıların desteklenmesi, online alışveriş mağazalarının kurulmasının teşvik edilmesi, girişimciliğin desteklenmesi ve Ar-Ge merkezinin kurulması.
Zihniyet değişimine uyum sağlanması için eğitim yatırımlarının ve eğitim anlayışının değiştirilmesi, genç nüfusun eğitim sürecine dahil edilmesi için içerikleri farklı olan mesleki eğitim kurumlarının açılması, beşeri sermayenin güçlendirilmesi. Tarım alanları, mera, çayır ve yaylalar ile su kaynaklarının gelecekteki stratejik konumları dikkate alınarak planlanması. 'Şehirleri kalkındıran şehirlilerdir' anlayışıyla Van'ın meselelerine bakılması ve meselelerin gündelik siyasete feda edilmemesi. Lojistik merkezi çalışmalarının sürdürülmesi ve Kapıköy Sınır Kapısı ile entegre hale getirilmesi. İç ve dış turizm imkanlarının geliştirilmesi, turizmde farklılaşarak markalaşmak ve farklı bir stratejiyle imaj kurma anlayışının hakim kılınması, yaz ve kış turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi, Van ve çevresinin bir destinasyon işlevine kavuşturulması."
Zirve bildirgesinde, uygun yatırım ortamı ve uygun yaşam ortamı anlayışının birlikte ele alınması, enerji ve elektrik alt yapı sorununun çözülmesi, başta güneş enerjisi olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından etkin bir şekilde yararlanılması, kümelenme çalışmalarının sürdürülmesi, havaalanının uluslararası uçuşlara açılması gerektiği ifade edildi.
- "Yeni istihdam alanları oluşturulmalı"
Bildirgede şu ifadelere yer verildi:
"Kalkınmanın değişen parametreleri ve ölçeklerinin yeni kalkınma modellerine entegre edilmesi ve bunların yerel kalkınma modelleri ve stratejileri olarak benimsenmesi. Sektörler arası değer zinciri kurulması, KOBİ'lerin verimliliği için adımların atılması. Van Gölü'nün kirlilik sorununun çözülmesi, sahillerden koruma-kullanma dengesi gözetilerek yararlanılması, sivrisinek ile mücadelede çevre dostu yöntemlerin kullanılması, Van Gölü'nün soğuk termal özelliğinin öne çıkarılması. Madencilik alanındaki zengin kapasiteden yararlanılması. Hizmet ihracatının unsurları olan turizm, sağlık ve eğitim hizmetleri alanında uluslararası iş birliklerinin geliştirilmesi. Aile bütünlüğünün korunması doğrultusunda madde bağımlılığı gibi zararlı unsurlarla mücadelenin bir politika haline getirilmesi.
Van'ın tarihsel geçmişini günümüze aktaracak Van şehrinin canlandırılması, kent müzesi çalışması, Gevaş Selçuklu Mezarlığı'nın korunması gereken tarihsel ve kültürel varlıklarının korunması için gerekli özen ve önemin gösterilmesi. Kent içi ulaşım için hafif raylı ulaşım sisteminin getirilmesi. Kuzey Van Gölü Demiryolu Projesi'nin hayata geçirilmesi. Van'ın uluslararası kongre merkezi haline getirilmesi. Mobilya sitesinin kurulmasına yönelik çalışmaların hızlandırılması. Çevre yolu çalışmalarının hızlandırılması. Üretim ve pazarlama ilişkisinin kurulabileceği stratejiler geliştirilmesi, pazarlama komisyonlarının oluşturulması. Avrupa Birliği tarafından fonlanan projelere başvurulması."
Merkezi ve yerel yönetimler arasındaki iş birliği mekanizmalarının etkin biçimde kullanılması, ulusal ve bölgesel planlamalarda Van'ın rolünün artırılmasına yönelik çalışmalar yapılması gerektiği de vurgulanan bildirgede, şunlar tavsiyelerde bulunuldu:
"Kadınlarımızın ekonomiye katkı sağlamasına yönelik var olan projelere desteklerin sağlanması, kadın girişimciliğin desteklenmesi, yeni projelerin üretimine destek verilmesi ve dezavantajlı toplumsal kesimlerin kent ile bütünleşmelerini sağlayacak kadın dostu kent, çocuk dostu kent, yaşlı dostu kent gibi konseptlere yönelik çalışmalar yapılması. Belediyeler eli ile yeni istihdam alanlarının oluşturulması ve bu alanda proje çalışmalarına destek sağlanması, başta Van Büyükşehir Belediyesi olmak üzere belediyelerin çalışmalarına destek verilmesi, bu çalışmaların daha görünür kılınmasına yönelik iletişim araçlarının etkili kullanılması. Kentsel kalkınma ve kırsal kalkınmayı içeren yerel kalkınma anlayışının geliştirilmesi. Van'ın yaşayan değerlerine gerekli önemin verilmesi, kaybolmaya yüz tutan sanat ve mesleklerin canlandırılması."
