TBMM (AA) - Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, SMA hastalarının gen tedavisi ihtiyacına yönelik Hücre ve Gen Terapisi Hastanesi'nin kurulacağını, ayrıca bu tedavilerde kullanılan ürünlerin üretileceği bir altyapıyı da planladıklarını bildirdi.
Koca, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin yapılan görüşmelerde milletvekillerinin soru ve eleştirilerini yanıtladı.
Bazı eleştiriler üzerine şehir hastanelerinde garanti olarak ödenen tek bedelin kira olduğunu vurgulayan Koca, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) kapsamındaki tomografi, MR gibi tetkiklerin fiyat tablolarını gösterdi.
Fatura edilen SUT fiyatının üzerinden firmaya yüzde 40 indirimli ödeme yapıldığını; işlemin eşik üstünde olması durumunda bu indirimin ilave yüzde 40 oranıyla yansıtıldığını anlatan Koca, bunun firmaları sevindiren bir durum olmadığını dile getirdi.
Bakan Koca, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) ile ilgili randevu alamama yönündeki eleştirilere karşılık, günlük hasta muayene sayılarına ilişkin şu bilgileri paylaştı:
"Geçen yıla göre toplam muayene sayısındaki artış yüzde 20. Bu yüzde 20'nin yüzde 31'i birinci basamakta, yüzde 13'ü ikinci ve üçüncü basamakta. Yani birinci basamakta artış daha fazla. Yani 'sorun var' dediğiniz dönemde yüzde 20 daha fazla hasta bakıldı. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında günde 1,1 milyon, 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşlarında 1,5 milyon olmak üzere, yaklaşık 2,6 milyon muayene yapılıyor. Bunların 300 binini acil servis muayeneleri oluştururken, MHRS ile gelen randevulu muayenelerin sayısı 600 bin, randevusuz muayenelerin sayısı da 600 bin. Yani bir MHRS randevusu kadar hastaya da randevusuz bakıyoruz. MHRS üzerinden günde ortalama açılan randevu sayısı ise 950 bin. 950 binin 600 bini ancak MHRS ile geliyor. Yani üçte biri boş."
- Yan dal uzmanları için yeni mali düzenleme
Bakan Koca, randevulara yönelik probleme ilişkin, "MHRS'de sorun özellikle yan dal branşlarında. Yan dal branşlarında bu sorunu daha fazla yaşıyoruz. Ana branşlarda, özellikle TUS'ta özellikle Beyaz Reform sonrası yüzde 100'e yakın doluluk sağladık. Yan dallarla ilgili bunu sağlayamadık, yüzde 54 şu an." ifadelerini kullandı.
Gelecek ay Tıpta Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı'nın gerçekleştirileceğine dikkati çeken Koca, "Yan dalla ilgili de bizim cazip şartlar oluşturmamız gerekiyor. Bunun için Meclis kapanmadan önce mecburi hizmette bir düzenleme yapıldı. Bir başka mali yönden düzenleme de kesinleşti. Mali açıdan da yan dal uzmanlarını ve asistanlarını ana dal uzmanlardan farklılaştırıyoruz. Dolayısıyla önümüzdeki dönem bu sorunun bittiğini de göreceğiz." diye konuştu.
- "Toplam 205 bin hekimimiz var, 401'i yurt dışına gidiyor"
"Hekim göçü" ile ilgili soru ve tartışmalara değinen Koca, bu konuda Tabipler Odası ve Bakanlıktan alınan rakamların bulunduğunu vurguladı.
Bakanlığın bu konudaki verilerini tablolar üzerinde karşılaştırmalı olarak anlatan Koca, yurt dışında eğitim görmek ya da çalışmak amacıyla alınan İyi Hal Belgesi oranlarına ilişkin şunları kaydetti:
"2022'de Bakanlığımızdan İyi Hal Belgesi isteyen hekim sayısı 1359 ama yurt dışında çalışan sadece 450 kişi, gerisi ülkede. Emniyet bilgisiyle de söylüyorum. 2023'te İyi Hal Belgesi isteyen hekim sayısı 1321, 401 kişi yurt dışına çıkmış görünüyor. Bu 401 hekimin de 250'si pratisyen ve asistan hekim, 149'u uzman hekim. Dolayısıyla yurt dışına giden hekimlerin ağırlıklı olarak pratisyen hekimler olduğunu görüyoruz. Peki daha çok Almanya'ya mı gidiyorlar, hayır. Sırasıyla Katar, Kuveyt ve Dubai, sonra Almanya..."
Koca, yurt dışına giden hekimlerin pratisyen ağırlıklı olmasının, bu gidişlerin eğitim amaçlı olduğunu gösterdiğine dikkati çekerek, "Şu an toplam 205 bin hekimimiz var, 401'i yurt dışına gidiyor." açıklamasında bulundu.
- "Beyaz Reform kamuya dönüşü hızlandırdı"
Bakan Koca, sağlık harcamalarının GSYH'ye oranına ilişkin kamu ve özeldeki yatak sayısı ve hekim sayılarına ilişkin verileri paylaştı. Eylül 2022'de 48 bin 858 olan uzman hekim sayısının 7 bin 65 artışla Eylül 2023'te 55 bin 923'e çıktığı bilgisini veren Koca, "Özelde ise Eylül 2022'de 31 bin 622 olan uzman hekim sayısı 1112 azaldı. Yani Beyaz Reform kamuya dönüşü hızlandırdı, özele dönüşü değil." dedi.
Sağlıkta şiddet olaylarına karşı alınan hukuki önlemleri anımsatarak, Beyaz Kod sayısının giderek azaldığını aktaran Koca, İçişleri Bakanlığıyla başlatılacak Gri Kod uygulamasının ise bir erken uyarı sistemi olduğunu, hastanelerde hem polis hem de özel güvenlik sayısını artırma amacını da taşıdığını dile getirdi.
Koca, "Gri Kod uygulamasına pilot olarak başladık, çok yakın zamanda bütün ülkeye yaygınlaştırmış olacağız." ifadesini kullandı.
- SMA'lı hastalar için "gen terapisi" çalışmaları
Türkiye'de şu an Spinal Müsküler Atrofi (SMA) hastalığının tedavisinde iki ilacın tedavi rehberinde yer aldığını anlatan Koca, şöyle konuştu:
"Gen terapisiyle ilgili olarak çalışmalarımız son aşamaya geldi. Ancak bu konuda önemli bir altyapı ihtiyacı var. Gen terapisi maliyetinin önemli bir bölümünü, uygulama merkezi ve otelcilik hizmetleri kapsıyor. Ülkemizde yeter sayıda uygulama merkezimiz henüz yok, bunların sayısını artırmaya çalışıyoruz. Bu ihtiyaca yönelik Hücre ve Gen Terapi Hastanesi'ni kurmak istiyoruz. Bu hastanenin hemen bitişiğinde, yeri Sancaktepe'de belirlendi, bu tedavilerde kullanılan ürünlerin üretileceği bir altyapı da planladık. Böylece terapi ürünlerini de kendimiz üretmek istiyoruz. Bu hastanemizin devreye alınması önemli bir avantaj olacak. Mevcut tedavinin uygulanacağı yaş grubunun belirlenmesi bizim açımızdan kritik bir konu. Son bilimsel gelişmeler 1 yaş grubunu işaret ediyor. Klinik araştırmayı da uygulamayla birlikte başlatmayı hedefliyoruz, görüşmelerimiz de bu doğrultuda. Bu konuda da bir sonuç alacağımızı ümit ediyorum. Mutabık kalmamız halinde devreye alacağımız klinik çalışma ile yakında sonuç aldıktan sonra önemli bir noktaya geleceğimizi düşünüyorum."
- HPV aşısının yerli olarak üretilmesi için TÜSEB görevlendirildi
Rahim ağzı kanserine karşı koruma sağlayan HPV aşısı konusunda da Bilim Kurulunun çalışmalar yürüttüğünü, dünyadaki uygulama örneklerini incelediğini belirten Koca, "Aşının yerli olarak üretilmesi için TÜSEB'i görevlendirdik, Biyoteknoloji Enstitümüz çalışmaya başladı. İlk bilgiler yerli aşımızı üretebileceğimizi gösteriyor. Dünyanın 3. onaylı aşısı neden Türkiye'den çıkmasın. Elbette bunun zaman alacağını biliyorum, aşı geliştirme faaliyetleri zaman alıcı süreçler. Kendi aşımıza sahip olana kadar aşı alacağız, iki üreticiyle de görüşmelerimiz sürüyor. En kısa sürede başlatmak istiyoruz. Aşıyı en uygun koşullarda temin edebilmek için çalışıyoruz." açıklamasında bulundu.
Sağlık Bakanı Koca, Kovid-19 ölümleri ile ilgili spekülasyonlara değinmek istediğini vurgulayarak, salgında belli kavramların yerine oturmasının zaman aldığını, ülkeler arasında Kovid-19'a bağlı ölüm tanımı konusunda farklılıklar olduğunu aktardı.
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) tanımlarını güncelleyerek süreci kontrol altına almaya çalıştığını belirten Koca, Türkiye'nin bu süreçte elindeki verileri günbegün kamuoyuyla paylaştığını ve bunları DSÖ'ye de ilettiğini, güvenli veri paylaşımı konusunda DSÖ'den de olumlu geri bildirimler aldıklarını ifade etti.
Sağlık Bakanı Koca'nın milletvekillerinin sorularını yanıtlamasının ardından Sağlık Bakanlığının yanı sıra Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı, Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketinin bütçeleri kabul edildi.
(Bitti)
