İSTANBUL (AA) - ELİF FERHAN YEŞİLYURT - Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarına yakından şahitlik eden, Türkiye’nin kalkınma yolculuğunda ekonomik, sosyal ve kültürel hayata katkı sunan iş insanı Vehbi Koç, herkes için ders niteliği taşıyan 95 yıllık ömründe çağının ötesini görebilme becerisiyle sayısız eser bıraktı.
Bayram tatili için bulunduğu Antalya’da kalp ve solunum rahatsızlığı nedeniyle 25 Şubat 1996’da hayatını kaybeden Koç Holding Kurucusu Vehbi Koç, 95 yıllık yaşamı boyunca gerçekleştirdiği yatırımlarıyla Türkiye'de pek çok ilke imza attı.
Koç Topluluğu yayını Bizden Haberler Dergisi'nin 502'nci sayısının önsözünde Vehbi Koç'un 26'ncı vefat yıl dönümüne ilişkin değerlendirmede bulunan Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Levent Çakıroğlu, Vehbi Koç'un, çağının çok ötesindeki vizyoner bakış açısı ve bitmek bilmeyen çalışma azmiyle, genç yaşta hem Türkiye’nin hem de dünyanın sayılı asırlık topluluklarından birinin temellerini attığını anımsattı.
Koç'un, bu ülkenin aydınlık yarınlarına olan sarsılmaz inancıyla, Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren "cesaret edilemeyen" pek çok şeyi önce hayal ettiğini, sonra da hayata geçirdiğini ifade eden Çakıroğlu, şunları kaydetti:
"Girişimci ruhu, disiplini, ileri görüşlülüğü ve hayırseverliğiyle kendinden sonraki kuşaklara da örnek teşkil eden Vehbi Koç, bu başarı hikâyesini yazarken Koç Topluluğu’nun temel taşı olan değerlerinden hiçbir zaman ödün vermedi. Yaşamını çok sevdiği ülkesinin ekonomik ve toplumsal gelişimine adayan merhum Vehbi Koç’u vefatının 26’ncı yılında saygı, sevgi ve rahmetle anıyorum. Neredeyse bir asır sonra, bugün de tüm başarılarımızda Vehbi Bey’in bize miras bıraktığı değerlerden güç alıyor, attığımız her adımda onları rehber sayıyoruz."
- Vehbi Koç hakkında
Ankara eşrafından Koçzade Hacı Mustafa Efendi'nin oğlu olan Vehbi Koç, 1901 yılında Ankara'da doğdu. 1917 yılında ortaöğrenimini yarıda bırakarak, babasıyla birlikte Ankara'nın Samanpazarı semtinde bir bakkal dükkanı açan Vehbi Koç, Cumhuriyetin kurulmasından sonra, başkent olan Ankara'da inşaat işlerinin yoğunlaşması üzerine, yapı malzemeleri ticaretine de başladı.
Birçok yabancı firmanın temsilciliğini üstlenerek, devlet ihalelerine de katılan Vehbi Koç, Ankara Numune Hastanesi ile Elazığ-Palu Demiryolu'nun yapımını üstlendi.
1937'de İstanbul'da Vehbi Koç ve Ortakları Kollektif Şirketi'ni, 1938'de Koç Ticaret AŞ'yi kuran iş insanı, 2. Dünya Savaşı yıllarında yabancı firmalarla iş birliğini sürdürdü ve savaştan sonra birçok Amerikan şirketinin temsilciliğini aldı.
Vehbi Koç, 1948 yılında General Electric firmasıyla ortak yatırım yaparak Türkiye'de ilk ampul fabrikasını 1948 yılında kurdu. 1955 yılında İstanbul'a taşınan Vehbi Koç, bu dönemden sonra sanayi yatırımlarına ağırlık verdi.
Koç, 1955'te çelik büro gereçleri ve elektrikli ev aletleri üretmek üzere Arçelik'i, 1958'de Türk Demirdöküm Fabrikaları'nı kurdu.
- Türkiye’ye Koç Holding’i 1963 yılında kazandırdı
Kendi kurduğu veya sermayesine katıldığı çeşitli sanayi ve ticaret kuruluşlarını bir araya getirerek, Türkiye'nin ilk holdingi olan Koç Holding'i 1963 yılında kuran Vehbi Koç, 1966'da Türkiye'de üretilen ilk otomobil olan Anadol'u, 1968'de de Tofaş'ı kurarak, Fiat lisansıyla Murat otomobillerinin üretimini gerçekleştirdi. Aynı yıl Koç Vakfı adıyla çeşitli sosyal alanlarda etkinlik gösteren bir vakıf da oluşturdu.
2. Dünya Savaşı'na kadar ticaretten sağladığı birikimleri bu dönemden sonra sanayi yatırımlarına kaydırarak, çok çeşitli alanlarda etkinlik gösteren Vehbi Koç, 1984'de Koç Holding'in yönetimini oğlu Rahmi Koç'a devrederek, emekliye ayrıldı ve Koç Holding Onursal Başkanı oldu.
Türk Eğitim Vakfı ve Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı Başkanlıklarını yapan Vehbi Koç, 1987'de Milletlerarası Ticaret Odası tarafından Dünyada Yılın İşadamı da seçilmişti.
1991'de Amerika Nüfus Enstitüsü tarafından Yaşam Boyu Başarı Ödülü'ne layık görülen Vehbi Koç'un "Hayat Hikayem" (1973) ve "Hatıralarım, Görüşlerim, Öğütlerim" (1987) adlı kitapları bulunuyor.
- Ders niteliği taşıyan 95 yıllık ömründe sayısız eser bıraktı
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarına yakından şahitlik eden, Türkiye’nin kalkınma yolculuğunda ekonomik, sosyal ve kültürel hayatına katkı sunan iş insanı Vehbi Koç, herkes için ders niteliği taşıyan 95 yıllık ömründe sayısız eser bıraktı.
Çağının ötesini görebilme becerisiyle ardında çok güçlü bir iz bırakan Koç, hayattayken, kurduğu şirketler ve vakıflar aracılığıyla pek çok insana dokundu.
