TBMM (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığı ve ilgili kurumlarının 2019 bütçesinin sunumunu yaptı.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin Türkiye'nin milli hedeflerine ulaşması ve muasır medeniyetler seviyesinin üzerine çıkma yolculuğunun hızlandırılması için Cumhuriyetin önemli büyük bir kazanımı olduğu ifade eden Çavuşoğlu, diplomasilerinin köklü değerlerine bağlı kalarak yeni dönemde daha dinamik, daha proaktif bir şekilde devam devam etmek için çalışmalarını yürüttüklerini söyledi. Çavuşoğlu, "Dış politikada ülkenin ufkunu, milletimizin yolunu açmaya devam edeceğiz." dedi.

Çavuşoğlu, gönlünü Türkiye'ye yöneltmiş mazlumları yalnız bırakmayacaklarının altını çizerek, "Türkiye bir adalet ve vicdan merkezi olarak hareket etmeye devam edecek." ifadesini kullandı.

Türkiye'nin aktif dış politikasına değinen Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Terörle mücadele stratejilerimizde, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı operasyonlarımızda, Suriye krizinin çözümü için Astana toplantılarıyla siyasi sürece yaptığımız katkılarda, son olarak Soçi’de imzaladığımız ve İdlib’de bir insani faciayı önleyen mutabakat zaptında, düzensiz göçle mücadelede yaptığımız önemli katkılarda, Irak’ın yeniden imarı için uluslararası alandaki en yüksek meblağı içeren taahhüdümüzde, rekor sürede tertip ettiğimiz Filistin/Kudüs konusundaki iki Olağanüstü İslam Zirvesi’nde, artırarak sürdürdüğümüz ve milli gelire oranla dünyada ilk sırayı aldığımız insani yardımlarımızda, küresel bir markaya dönüşen arabuluculuk faaliyetlerimizde ve Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koydukları 'Dünya Beşten Büyüktür' iddiamızda, hem girişimci anlayışı, hem insani duruşu görmek mümkündür."

FETÖ ile mücadele

Milli güvenliğin dış politika için de öncelikli olduğunu belirten Çavuşoğlu, "Bakanlığımız, terör örgütleriyle mücadelede hep devrede ve faal olmuştur. FETÖ mensuplarının Türk adaletine hesap vermelerini sağlıyoruz. FETÖ’nün yurt dışı yapılanmasının elebaşlarına yönelik soruşturmalar kapsamında 452 şahsa ilişkin iade dosyaları hazırlandı. Bunlar şahısların bulunduğu 83 ülkeye ulaştırıldı." bilgisini verdi.

Çavuşoğlu, üçüncü ülkelere sınır dışı edilenlerin yanı sıra, 21 ülkeyle ikili iş birliği anlaşmaları çerçevesinde toplam 104 FETÖ mensubunu Türkiye’ye getirerek adalete teslim ettiklerini bildirdi.

FETÖ iltisaklı eğitim kurumlarının kapatılması, FETÖ’den arındırılması ve Türkiye Maarif Vakfına (TMV) devredilmesi için neticeler aldıklarını anlatan Çavuşoğlu, 21 ülkede FETÖ iltisaklı okul ve dil kurslarının sonlandırıldığını, Maarif Vakfının 16 ülkede FETÖ iltisaklı okulları devraldığını kaydetti.

Çavuşoğlu, yabancı kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi için dış basına 3 bin 503 mülakat verildiğini, 428 toplantı yapıldığını, 899 makale ve mektup yayınlandığına aktararak, bu sene de "15 Temmuz Demokrasi Zaferi ve Şehitleri Anma" etkinliklerini tüm yurt dışı misyonlarında gerçekleştirdiklerini anımsattı.

"Suriye'de siyasi sürecin canlandırılmasını hedefliyoruz"

Çavuşoğlu, Suriye'de siyasi sürecin yeniden canlandırılmasını hedeflediklerine değinerek, "Sürecin ilk aşamasını oluşturacak Anayasa Komitesinin tesisi ve çalışmalarına başlaması için gayret gösteriyoruz. Dörtlü zirvede, komite yıl sonuna kadar ilk toplantısını yapabilir mi, onun derdindeyiz." ifadesini kullandı.

Terör örgütü PKK'nın uzantısı PYD/YPG'nin ve DEAŞ'ın Suriye'deki varlığına son vermek için girişimlerine kararlılıkla devam ettiklerini dile getiren Çavuşoğlu, bu bölgelere insanların gönüllü olarak dönmesi için destek verdiklerini söyledi.

"Şu ana kadar ülkemizden Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekatı bölgelerine 260 binden fazla mülteci dönmüştür." bilgisini veren Çavuşoğlu, uluslararası topluma bu konuda hassas olmaları çağrısında bulundu.

Münbiç Yol Haritası kapsamında ise ABD'yle 1 Kasım 2018'den bu yana müşterek devriyeler icra ettiklerini anımsatan Çavuşoğlu, "Bu yol haritasının nihai hedefi PYD/YPG terör örgütünün Münbiç'ten tamamen çıkarılması ve bölgenin kontrolünün gerçek sahiplerine iade edilmesidir, bunun takipçisi olmaya devam edeceğiz." dedi.

ABD'yle ilişkiler, NATO üyeliği ve AB üyelik sürecinin dış politikada temel ve stratejik öncelikler arasında olduğunu belirten Çavuşoğlu, şu ifadeleri kullandı:

"ABD'yle hepimizin bildiği bazı zorluk ve sorunlar yaşadık. PYD/YPG'ye destek, FETÖ davası başta olmak üzere önemli konuları ABD'yle yapıcı bir çerçevede görüşmeye gayret ettik. ABD (eski) Dışişleri Bakanı Tillerson'la kurduğumuz çalışma grupları, hukuki meseleler ve Münbiç'le ilgiliydi. Münbiç Yol Haritası'nda anlaştık. FETÖ'yle ilgili taleplerimizin ısrarla takipçisi olduk. Yakın dönemde ilişkilerimizde yaşadığımız gerilimli süreçlerde tehdit dili ve yaptırımlarla bir sonuç alamayacaklarını ABD kendisi de görmüş oldu."

Çavuşoğlu, rahip Andrew Brunson davası ve bakanlara uygulanan yaptırımlar konusunu geride bıraktıklarını belirterek, "ABD'deki FETÖ varlığı ve faaliyetleri ile ABD'nin PYD/YPG'ye verdiği desteği sürdürmesi ilişkilerimizi gölgeleyen temel unsurlar olmaya devam etmektedir." dedi.

"Kıbrıs Türk halkının hakkını yedirmeyeceğiz"

Çavuşoğlu, Yunanistan'daki FETÖ iltisaklı şahıslar ve Batı Trakya Türk Azınlığının sorunlarını da her vesileyle dile getirdiklerini belirtti.

Türk tarafının tüm yapıcı yaklaşımına rağmen Rum tarafının yönetimi, ekonomiyi ve gücü paylaşmak istememesi nedeniyle Kıbrıs'ta kapsamlı çözüm müzakerelerinden sonuç alınamadığını dile getiren Çavuşoğlu, şöyle konuştu:

"KKTC'nin yurt dışındaki temaslarının arttırılması, daha fazla ofisin açılması için, diğer taraftan KKTC pasaportunun daha fazla ülkede geçerli olması için kardeşlerimizle beraber çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Diğer taraftan biliyorsunuz Doğu Akdeniz'de en uzun kıyı şeridine sahip olan ülkeyiz. Ülkemizin Kıbrıs Adası'nın batısında ve kuzeyindeki deniz alanlarındaki meşru hak ve çıkarlarını korumak için gerekli tedbirleri aldık. Bu konuda kimsenin bir macera içerisine girmesini istemeyiz. Bu tür gelişmelerde karşılığını verdiğimizi görüyorsunuz. Ada etrafındaki hidrokarbon zenginlikleri üzerinde Kıbrıs Türk halkının da hakkı vardır. Kıbrıs Türk halkının hakkını yedirmeyeceğimizi herkese çok net bir şekilde söylüyoruz."

"Rusya ile güçlü bir siyasi irade ve diyaloğumuz var"

Rusya ile ilişkilerin olumlu bir zeminde gelişmeye devam ettiğini aktaran Çavuşoğlu, "Güçlü bir siyasi irade ve liderlerimiz arasında yakın bir diyalog var. En sorunlu zamanda bile bir çıkış yolu buluyoruz." dedi.

Türkiye ve Rusya'nın Suriye'den Kırım'a, Kafkasya'dan Balkanlar'a pek çok konuda fikir alışverişinde bulunduğunu anlatan Çavuşoğlu, iki ülkenin anlaşamadığı konularda diyalogla ortak payda bulmaya çalışıp iş birliğine yöneldiğini vurguladı.

Türkiye'nin Ukrayna ile ilişkilerini stratejik ortaklık temelinde geliştirdiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Kırım'ın yasa dışı ilhakını tanımıyoruz. Temel önceliğimiz ise Kırım Tatarlarının durumudur." diye konuştu.

Moldova ile ilişkilerin de stratejik ortaklık seviyesine çıkarıldığını anımsatan Çavuşoğlu, Gagauz Yeri'ndeki soydaşların esenliği için çalıştıklarını ifade etti.

"ABD yaptırımlarını doğru bulmuyoruz"

İran ile iş birliğinin, iyi komşuluk ilişkileri ve halkların ortak menfaatleri temelinde geliştirildiğini belirten Çavuşoğlu, "Ticaret, turizm, ulaştırma ve enerji ilişkilerimizin güçlenmesi gerekiyor, güçleniyor. Terörizmle mücadele dahil bazı konularda da gerek ikili gerekse Türkiye-Azerbaycan-İran üçlü mekanizmalarımız var, bu çalışmalarımızı sürdüreceğiz." dedi.

İki ülkenin bölgesel konularda da istişare halinde olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, Rusya'nın da katılımıyla Astana Süreci'nin devam ettirileceğini söyledi.

Çavuşoğlu, "ABD yaptırımlarını doğru bulmuyoruz. Yaptırımlara karşıyız. Yaptırımların gerek İran halkı gerekse ikili ticari ve ekonomik ilişkilerin üzerindeki muhtemel olumsuz etkisini en aza indirmek için ABD başta olmak üzere AB ve tüm taraflarla, hatta Asya'daki ülkelerle de yakın iş birliği içindeyiz." dedi.

"Kariyer memurlarımızın yaklaşık yüzde 23'ünü çıkarmak zorunda kaldık"

Dışişleri Bakanlığı kadrosunun FETÖ terör örgütü nedeniyle azaldığına işaret eden Çavuşoğlu, "Oluşturduğumuz komisyon ve mahkeme kararları ve ortaya çıkan somut deliller sebebiyle kariyer memurlarımızın yaklaşık yüzde 23'ünü bakanlığımızdan çıkarmak zorunda kaldık." bilgisini verdi.

Bu açığın kapatılması için zorlu ve kapsamlı sınavların yapıldığını ve Türkiye'nin misyon sayısının 240'a ulaştığını bildiren Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, "Önümüzdeki süreçte 260'a çıkacağız. Şu halimizle dünyada beşinci sıradayız. İnşallah ilk 4'e ve ilk 3'e de gireceğiz." dedi.

Muhabir: Tevfik Durul, Nazlı Yüzbaşıoğlu