NEW YORK (AA) - DİLDAR BAYKAN - ABD Başkanı Donald Trump ile Demokratlar arasındaki Meksika sınırına örülmesini planlanan duvara 5,7 milyar dolar fon ayrılması konusunda çıkan uzlaşmazlık nedeniyle ABD hükümetinin 35 gün kapalı kalmasının ülke ekonomisine bedeli 6 milyar doları buldu.

Trump'ın Meksika sınırına örülmesini istediği duvar için yıl sonu geçici bütçesine 5,7 milyar dolar ek fon istemesi ve Temsilciler Meclisinin çoğunluğunu elinde tutan Demokratların bu fikre yanaşmaması, ABD siyaseti ve ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler oluşturuyor.

Duvar fonu konusunda taraflar arasında anlaşma sağlanamaması nedeniyle 22 Aralık'ta kapanan hükümet, 25 Ocak'a kadar 35 gün süreyle kapalı kaldı. Bu süre, ABD tarihindeki en uzun süreli hükümet kapanması olarak kayıtlara geçti.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's tahminlerine göre bu 35 günlük uzlaşmazlığın ABD ekonomisine bedeli 6 milyar doları buldu. Böylece duvar krizinin ABD ekonomisine bedeli, duvarın kendisinden daha pahalıya gelmiş oldu.

Eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde, 2013'te hükümetin kapanmasının bedeli 2,6 milyar dolar, 1995'te Bill Clinton döneminde kapanan hükümetin bedeli ise 2,3 milyar dolardı.

Trump ve Pelosi arasında kameralar önünde soğuk rüzgarlar

Taraflar arasında duvar konusundaki soğuk rüzgarlar ilk olarak 11 Aralık'ta Oval Ofiste, Trump'ın ABD Senatosu Azınlık Lideri Demokrat Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi'yi kabulü sırasında kameralar önünde yaşandı.

Trump, Meksika sınırına duvar örülmesi için Kongreden talep ettiği bütçenin ayrılmaması durumunda "hükümetin kapanabileceği" uyarısında bulunurken, Pelosi de "Amerikalıların Trump yüzünden hükümetin kapanmasını istemediğini" dile getirince ortam gerildi.

Trump'ın Meksika duvarı için finansman içermeyen geçici bütçe tasarısını imzalamayacağı restiyle ortaya çıkan bütçe krizi, Demokratların geri adım atmaması sonrasında federal hükümetin, 22 Aralık'ta kısmen ve geçici olarak kapanmasıyla sonuçlandı.

Siyasi çekişme

ABD'de hükümetin kapalı kaldığı 35 gün boyunca Trump ve Demokratlar arasında siyasi çekişme yaşandı.

Hükümetin kapanmasından Demokratları sorumlu tutan Trump, Twitter hesabından yaptığı paylaşımlarda Demokratları Beyaz Saray'da beklediğini ve görüşmeye hazır olduğunu ifade etti.

Trump, 8 Ocak'ta yaptığı konuşmada, ülkesinin güney sınırında insani bir kriz yaşandığını belirterek, "Hükümet tek ama tek bir sebepten dolayı kapalı: Demokratlar sınır güvenliği için fon ayırmıyor. Bu durum 45 dakikalık bir toplantıda çözülebilir." dedi.

Ertesi gün hükümetin açılması için Schumer ve Pelosi ile Trump arasında Beyaz Saray'da yapılan müzakereden de sonuç alınamadı.

Trump ve Pelosi arasındaki mektup polemiği

Hükümet krizinde en çok hafızalara kazınan olaylardan biri de Trump ve Pelosi'nin birbirine gönderdikleri mektup oldu.

Pelosi, 16 Ocak'ta Trump'a gönderdiği mektupta, federal hükümetin kapalı olması sebebiyle Trump'ın 29 Ocak'ta yapması beklenen "Birliğin Durumu" konuşmasını ertelemesi çağrısında bulundu.

Trump bu çağrıya ilk etapta cevap vermedi ancak Pelosi'ye bir mektup göndererek, Pelosi'nin Belçika, Mısır ve Afganistan'ı kapsayan seyahatini ertelediğini duyurdu ve Pelosi'ye Washington'da kalarak kendisiyle duvarla ilgili müzakere etmesini tavsiye etti. Trump ayrıca, Pelosi'nin bu ziyaretleri her halükarda gerçekleştirmek istemesi durumunda ticari uçaklarla bu ülkelere gidebileceğini kaydetti.

Kamuoyunda şaşkınlıkla karşılanan mektup, Pelosi'nin bazı Kongre üyeleriyle yapmayı planladığı bir seyahatin detaylarını önceden kamuoyuna açıklaması sebebiyle eleştiri topladı. Nitekim, Pelosi daha sonra güvenlik gerekçesiyle seyahatini iptal etti.

Trump daha sonra Pelosi'nin ilk mektubuna cevaben de başka bir mektup göndererek, kurumların güvenlik sorunu olmadığına dair beyanatlarını gerekçe gösterdi ve "Sizin (ilk) davetinize icabet edip Anayasal görevimi yerine getirerek Birliğin Durumu'na ilişkin halka ve Amerikan Kongresine hitap edeceğim." ifadelerini kullandı.

Federal çalışanlar maaşsız kaldı

Hükümet kapanmasından en çok etkilenenler 35 gün boyunca ücretsiz izne ayrılmak zorunda kalan ya da çalıştıkları halde maaşlarını alamayan federal çalışanlar oldu.

Birçok eyalette yemek bankaları ve restoranlarda federal çalışanlara ücretsiz yemek dağıtılırken, Tennessee eyaletinde yaşayan Suriyeli mülteci Yasin Terou'nun restoranında başlattığı ücretsiz yemek kampanyası en çok dikkat çekenlerden biri oldu.

Öte yandan yaklaşık bin 500 federal çalışan da GoFundMe adlı internet sitesinden başlattıkları kampanyalarda, ev kiralarını, mortgage taksitlerini, faturalarını ödeyebilmek ya da bebeklerine bez alabilmek için bağış kampanyaları başlattı.

Kapalı hükümet protestoları da beraberinde getirdi

ABD'nin farklı eyaletlerindeki federal çalışanlar hükümetin yeniden açılması ve maaşlarının ödenmesi çağrısıyla gösteri düzenlerken, başkent Washington'daki protesto gösterileri zaman zaman Kongre binasının önüne kadar ulaştı.

Çarşamba günü Senato Çoğunluk Lideri Mitch McConnell'in ofisinin önünde toplanan bir grup federal çalışan ve sendika lideri gözaltına alınarak olay yerinden uzaklaştırıldı.

Hava yolları zaman zaman felç olma noktasına geldi

ABD Ulaştırma Güvenliği İdaresi personelinin hükümet kapanmasından etkilenmesi sonucu, özellikle New York, Chicago ve Washington gibi kentlerdeki havalimanlarında uzun kuyruklar oluştu. Havalimanlarında hizmetlerin yavaşlaması ve uzun kuyruklar oluşmasının yanı sıra personel eksikliği aynı zamanda hava trafiği güvenliği endişesine yol açtı.

Öte yandan, ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), cuma sabahı yaptığı açıklamada, hükümetin kapalı olmasından dolayı hava trafik kontrol çalışanlarındaki azalma nedeniyle New York, New Jersey ve Philadelphia’daki ülkenin en işlek havalimanlarında uçuşlarda ciddi gecikmeler olduğunu duyurdu.

Hükümet 3 haftalığına açıldı

ABD Başkanı Donald Trump, cuma günü yaptığı açıklamada, 35 gündür kapalı olan federal hükümetin 3 haftalığına yeniden açılması konusunda Kongre liderleriyle uzlaştığını ve bu süre içinde Meksika sınırına duvar konusundaki müzakerelerin süreceğini açıkladı.

Anlaşmada Meksika sınırına duvar için kendisinin istediği 5,7 milyar dolarlık bütçenin şimdilik yer almadığını söyleyen Trump, "Eğer Kongre sınır güvenliği konusunda adil bir uzlaşmaya varamazsa 15 Şubat'ta hükümet yeniden kapanır ya da ben Anayasa çerçevesinde elimdeki başka yetkileri (Acil Durum ilan etme) kullanırım." ifadesini kullandı.