ANKARA (AA) - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ocak ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının 4,5 kata yaklaştığını ifade etti.
Bayraktar, yazılı açıklamasında, ocak ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklarını değerlendirdi.
Ocakta üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 339,5 ile elmada görüldüğünü belirten Bayraktar, bunu yüzde 293,65 ile kuru soğan, yüzde 287,10 ile portakal, yüzde 236,19 ile yeşil mercimek, yüzde 224,04 ile marul ve yüzde 222,38 ile nohudun takip ettiğini bildirdi.
Bayraktar, üretici fiyatlarıyla tüketici fiyatlarını kıyaslayarak, şunları kaydetti:
"Ocak ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı 4,5 kata yaklaştı. Elma 4,4 kat, kuru soğan ve portakal 3,9, yeşil mercimek 3,4 kat, marul ve nohut 3,2 kat, limon ve kuru üzüm 3,1 kat fazlaya tüketiciye satıldı. Üreticide 2 lira olan elma 8 lira 79 kuruşa, 63 kuruş olan kuru soğan 2 lira 48 kuruşa, 1 lira 55 kuruş olan portakal 6 liraya, 8 lira 18 kuruş olan yeşil mercimek 27 lira 50 kuruşa, 2 lira 8 kuruş olan marul 6 lira 74 kuruşa, 8 lira 40 kuruş olan nohut 27 lira 8 kuruşa, 2 lira olan limon 6 lira 14 kuruşa satıldı."
- "Marketlerde geçen ay fiyatı en fazla artan ürün sivri biber"
Ocak ayında, markette 43 ürünün 37'sinde fiyat artışı, 5'inde fiyat azalışı görüldüğüne işaret eden Bayraktar, "Üreticide ise 35 ürünün 19'unda fiyat artışı, 5'inde fiyat azalışı meydana geldi. Üreticide 11 üründe fiyatlar değişmezken markette 1 ürünün fiyatı değişmedi." ifadelerini kullandı.
Bayraktar, geçen ay fiyatı en fazla artan ürünlere ilişkin bilgi verirken şu değerlendirmede bulundu:
"Markette en fazla fiyat artışı yüzde 91,32 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 75,15 ile maydanoz, yüzde 74,52 ile kabak, yüzde 69,56 ile salatalık, yüzde 56,7 ile yeşil soğan, yüzde 56,11 ile patlıcan, yüzde 35,79 ile mandalina, yüzde 27,65 ile lahana, yüzde 26,13 ile nohut, yüzde 26,03 ile ıspanak, yüzde 24,61 ile domates, yüzde 22,8 ile limon izledi."
Markette fiyat düşüşünün yüzde 19,48 ile en fazla kuru soğanda görüldüğünü bildiren Bayraktar, bu üründeki fiyat düşüşünü yüzde 10,36 ile toz şeker, yüzde 9,64 ile portakal, yüzde 2,43 ile yoğurt, yüzde 1,24 ile yumurtanın izlediğini ifade etti.
- "Üreticide de fiyatı en çok düşen ürün kuru soğan"
Bayraktar, geçen ay üretici fiyatlarında havuç, elma, kuru fasulye, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, nohut, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir ve zeytinyağında değişim olmazken kuru soğanın yüzde 30 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün olduğunu aktardı.
Fiyat düşüşünde ikinci sırada yüzde 16,22 ile portakalın geldiğini belirten Bayraktar, bunu yüzde 11,89 ile limon, yüzde 10,37 ile patates, yüzde 2,80 ile yumurtanın izlediğini bildirdi.
Bayraktar, üreticide en fazla fiyat artışı görülen ürünlere ilişkin şu bilgileri verdi:
"Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 174,76 ile maydanozda görüldü. Maydanozdaki fiyat artışını yüzde 159,56 ile mandalina, yüzde 101,24 ile yeşil fasulye, yüzde 100 ile sivri biber, yüzde 96,95 ile kabak, yüzde 92 ile patlıcan, yüzde 61,48 ile yeşil soğan, yüzde 57,05 ile salatalık, yüzde 51,11 ile ıspanak, yüzde 40,54 ile marul, yüzde 34,56 ile domates, yüzde 20,26 ile pırasa takip etti."
- "Soğuğa bağlı verim düşüklükleri üretim maliyetlerini artırdı"
Fiyat değişimlerinin nedenlerine ilişkin değerlendirmede bulunan Bayraktar, şunları kaydetti:
"Ocakta hava sıcaklıklarının normallerin altında gerçekleşmesi ve ülke genelinde kar yağışlarının fazla olması yurdun pek çok yerinde üreticinin tarlasına girememesine, ürünlerin kar altında kalmasına ve hasadın zorlaşmasına sebep oldu. Aşırı soğuklara bağlı olarak seralarda ısınma maliyetleri arttı. Soğuğa bağlı verim düşüklükleri, hasat sürelerinin uzaması ve arzın azalması da üretim maliyetlerini artırdı."
Bayraktar, salatalık, kabak, yeşil fasulye, biber, domates, patlıcanda bu dönem arzın örtü altından sağlandığını hatırlatarak, hava sıcaklıklarının düşmesi ve bitki gelişiminin yavaşlamasıyla hasat edilen ürün miktarındaki azalmanın fiyat artışına yol açtığına dikkati çekti.
Kışlık sebzelerdeki fiyat değişimine de değinen Bayraktar, ıspanak, pırasa, lahana, karnabahar gibi ürünlerde de düşük hava sıcaklıkları nedeniyle yavaş gelişimin yanı sıra düşük hava sıcaklıklarının kışlık sebzeleri olumsuz etkilemesinin de fiyatlarda artışa yol açtığını bildirdi.
Bayraktar, kuru soğanda rekolte fazlası olduğunu belirterek, üreticinin ihracatta yeni pazarlar bulunmasını ve Toprak Mahsulleri Ofisinin duruma müdahale etmesini beklediğini aktardı.
Soğuk sebebiyle bazı bölgelerde narenciyenin dondan etkilendiğine işaret eden Bayraktar, "Üreticideki fiyat artışı mandalina çeşidi farklılığından kaynaklanıyor. Geçen ay ve bu ay çeşitlerin hasadının farklı olması sebebiyle fiyatlar yükselmiş gibi görünüyor." değerlendirmesinde bulundu.
