ANKARA (AA) - Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, "Enflasyon sadece sebze ve meyve fiyat artışından kaynaklanmıyor. Çok daha farklı şeylerden kaynaklanıyor ama günah keçisi olarak genellikle sebze ve meyve fiyatları gözüküyor." dedi.
Tüfenkci, Türkiye Halciler Federasyonunun Ankara Ticaret Odası (ATO) Meclis Salonu'nda düzenlenen 6. Olağan Genel Kurul toplantısında yaptığı konuşmada, sebze ve meyve ticaretine özel önem verdiğini söyledi.
Sebze ve meyve ticaretinin yaklaşık 100 milyar liralık bir hacme sahip bulunduğunu belirten Tüfenkci, bu alanda kayıt dışılık oranının yüksek olduğuna işaret etti.
Sebze, meyve fiyatlarındaki artış ve oynaklığının, enflasyonu direk etkilediğinin söylendiğini belirten Tüfenkci, "Bana göre, enflasyon sadece sebze ve meyve fiyat artışından kaynaklanmıyor. Çok daha farklı şeylerden kaynaklanıyor ama günah keçisi olarak genellikle sebze ve meyve fiyatları gözüküyor." diye konuştu.
Tüfenkci, Türkiye'nin dünyanın en önemli sebze meyve üreticilerinden biri olduğunu ve bu ürünlerin ticaretinin büyük bir kesimi etkilediğine dikkati çekti. Girdi fiyatlarının yüksekliği nedeniyle Türkiye'de daha yüksek maliyetlerle üretim yapıldığını anlatan Tüfenkci, buna rağmen ülkede, İngiltere, Fransa ve İtalya dahil AB ülkelerinin her birinden daha fazla sebze ve meyve üretildiğini dile getirdi.
Nüfusu, Türkiye nüfusundan fazla olan Almanya'ya kıyasla Türkiye'de 9 kat fazla üretim yapıldığını belirten Tüfenkci, AB ülkelerinde üretici örgütlerinin pazar payı yüzde 74'ler seviyesindeyken Türkiye'de bu oranın binde 4 civarında olduğunu söyledi.
- "Halleri öldürmeyeceğiz"
Tüfenkci, sebze meyvenin soğuk zincirde taşınması ve ambalaj zorunluluğu getirdiklerini, soğuk hava depolarının yapılmasını teşvik kapsamına aldıklarını hatırlattı.
Halleri öldürmeyeceklerini, hatta büyüteceklerini ifade eden Tüfenkci, şöyle devam etti:
"Sebze ve meyve fiyatlarının artışında hal komisyoncusunun bir suçu yok. İnceledik. Orada fiyat belirleniyor, siz artı bir fiyat koymuyorsunuz. Fiyat neyse arz ve talebe göre oradan fiyat belirleniyor. Siz, sadece komisyonunuzu alıyorsunuz, verginizi veriyorsunuz. Mümkün olduğu kadar kayıt içinde kalmaya çalışıyorsunuz. Sektörde en fazla kayıt içinde kalan da komisyoncu arkadaşlarımız."
Bakan Tüfenkci, Hal Yasası'nın, Gıda Komitesi'ne sunulduğunu ve onay aldıklarını belirterek, yasanın sunumun ardından sektör görüşüne açıldığını söyledi.
Türkiye'de hal statüsünde 175 yer bulunduğunu, bunların bir kısmının toplama merkezi haline dönüştürüleceğini, Ankara, İstanbul gibi illerdeki bazı yerlerin de Fransa'daki gibi büyük haller haline getirileceğini anlatan Tüfenkci, buralarda sebze ve meyvenin yanı sıra et, süt, balık, kesme çiçek gibi pek çok şeyin toptan satışının yapılacağını bildirdi.
Tüfenkci, hallerin, sadece belediyelerin işletmesinde değil, belki kamu-özel, belki de sadece halcilerin oluşturduğu şirketlerin işletmesinde oluşturulmasının tartışılacağını ve en uygun hal sistemine geçileceğini, buna göre de Hal Yasası'nı revize edeceklerini kaydetti.
Ticaretin büyümesini ve gelişmesini istediklerini vurgulayan Tüfenkci, ticaretin haksız rekabet olmadan yapılması için halcilerin yanında olduklarını belirtti.
Ürün künyesiyle ilgili sıkıntıların giderilmesine yönelik de çalışma yapıldığını anlatan Tüfenkci, hazırlanan mobil uygulamanın kullanıma açılacağını bildirdi. Tüfenkci, Hal Bildirim Sistemi ile yüzde 48'lere kadar düşen kayıp-kaçak oranının daha da aşağıya indirilmesi gerektiğini söyledi.
Tüfenkci, Hal Yasası'ndaki değişiklikle soğuk hava depoları, laboratuvarlar, tasnifleme ve ambalajlama tesisleri ve müzayede alanları bulunan, pazarlama odaklı profesyonel anlayışla idare edilen, iç piyasanın yanı sıra ihracatçıların da yer aldığı modern hallerin kurulmasını istediklerini, bunun hal esnafını büyüteceğini bildirdi.
- "Toptancı can çekişiyor"
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan da ülkenin dört bir taraftan kıskaç altına alınmaya çalışıldığını belirterek, "Türkiye Cumhuriyeti devleti büyük. İçerde ve dışardaki teröre, en son FETÖ'ye rağmen ülkemizi kimse yerinden kıpırdatamıyor." dedi.
Üretim, toptan pazarlama ve nihai tüketim-perakendeyi birbirinden ayırmanın mümkün olmadığını ifade eden Tavşan, Türk köylüsünü ve kırsalı temsil eden üretimin sorunlarının fiyat olarak yansıdığına dikkati çekti.
Türk köylüsü ve üreticisinin, marka tescilinden faydalanması gerektiğini dile getiren Tavşan, yüzde 20-25'lere varan zayi oranlarını ortadan kaldırmanın en etkili yollarından birinin marka tescili olduğunu vurguladı.
Sektörün zor durumda olduğunu, toptancının can çekiştiğini söyleyen Tavşan, önlem alınmasını istedi.
ATO Başkanı Gürsel Baran da hal esnafının işinin zor olduğunu, gece gündüz, yaz kış demeden çalıştıklarını belirterek, "Halcilerin yaşadıkları zorlukları biliyoruz." dedi.
Toplantıda sebze ve meyvede görülen fiyat artışlarının tartışılacağını söyleyen Baran, "Ticaret ATO'da konuşulur" sloganını benimsediklerini, ticarete ilişkin her şeyin bu çatı altında konuşulması gerektiğini kaydetti.
