KAYSERİ (AA) - ESMA KÜÇÜKŞAHİN - Türkiye'deki çerezlik kabak çekirdeği ihtiyacının yaklaşık üçte birini karşılayan Kayseri'de, daha önce çekirdeği ayrıldıktan sonra çöpe atılan kabakların posası, büyükbaş ve küçükbaş hayvan yemlerine karıştırılarak yemlerin vitamin ve mineral değeri artırıldı.
Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yusuf Konca'nın kaba yemlerin besin değerini artırmak için yaptığı çalışmalar sonucunda, çiftçilerin bilgilendirilmesiyle kabak posaları değerlendirilmeye başlandı.
Kabak çekirdeği hasadının yoğun olarak yapıldığı Tomarza ve Develi ilçeleri ile il merkezine bağlı tarım arazilerinde eskiden tarlada kalan ya da çöpe atılan yaş kabak artıkları, silaj haline getirilerek hayvan yemlerine karıştırıldı. Çalışma sonucunda, ekonomik olarak değerlendirilen kabak posası, ekşimsi tadı ve "turşu" lezzetiyle hayvanların iştahını artırdı. Ayrıca, kabak posasının hayvan yemlerinin vitamin ve mineral değerini artırdığı belirlendi.
Prof. Dr. Konca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin her yıl 30 milyon ton civarında kaba yem ihtiyacı olduğunu, hayvancılık sektörü büyüdükçe bu yem ihtiyacının arttığını ve ithalata başvurulduğunu söyledi.
Bitkisel ürün artıklarının hayvan yemi olarak nasıl değerlendirilebileceğine dair çalışmalar yaptıklarını anlatan Konca, bölgede yoğun olarak kabak çekirdeği ekimi yapıldığı için kabak posalarını samanla karıştırdıklarını belirtti.
Kabak silajıyla hayvan yeminde nasıl bir renk ve koku değişimi olduğunu deneylerle gözlemlediklerini ifade eden Konca, hayvanların yemi iştahla yediklerini, süt miktarında artış olduğunu ayrıca atık bir maddenin değerlendirildiğini kaydetti.
Konca, Kayseri'nin Türkiye'nin çerezlik kabak çekirdeği ihtiyacının üçte birini karşıladığını, daha önce çekirdeği alındıktan sonra ürünün yaklaşık yüzde 95'lik kısmının tarlada kaldığını ya da çöpe atıldığını aktardı.
-Turşu tadı hayvanların iştahını artırdı
Yaş kabak posalarının pek çok vitamin barındırdığına dikkati çeken Konca, şöyle devam etti:
"Kayseri'de 1 milyon ton civarında yaş kabak materyali elimizde kalıyor. Kabak mineraller ve vitaminler bakımından zengin bir besin. Sindirilebilirliği son derece kolay ve insanların da tüketebildiği bir gıda. Özellikle A vitamini açısından çok zengin ve karoten maddesi içeriyor. Kabak posalarını büyükbaş ve küçükbaş hayvanların beslenmesinde kullanırsak hayvanlarımızdan daha iyi verim alacağımızı yaptığımız deneyler sonucunda gördük. Samana dayalı beslemenin olduğu bu yörelerde kabak posası alternatif bir yem. Bunlar birkaç yıldır çiftçilerimiz tarafından silaj olarak değerlendiriliyor. Kabak su açısından zengin bir besin. Kabağın suyu biraz alınarak saman ve yonca gibi kuru otlarla karıştırılarak hayvana veriliyor. Bir ton yaş kabak materyali 250 kilogram civarında samanla karıştırılıp, iki ay kadar uygun koşullarda bekletilip hayvana yem olarak verilebiliyor. Buna 'hayvan turşusu' da denir. Yem beklediği için ekşimsi bir tat oluyor, bu da hayvanların iştahını artırıyor. Yemin tüketiminin artması hayvanların et ve süt verimini de artırıyor."
Konca, A vitamininin ve karotenin hayvanların üremesi bakımından son derece önemli olduğunu, zaman zaman A vitamini eksikliğinden hayvanlarda geçici körlük yaşandığını, kabak silajıyla bunun da önüne geçilebileceğini dile getirdi.
Kabak silajını uygulayan çiftçilerden olumlu geri dönüşler aldıklarını aktaran Konca, bunun Türkiye genelinde yaygınlaştırılarak atık kabak posalarının hayvan beslenmesi için değerlendirilebileceğini sözlerine ekledi.
Kabak üretiminin yoğun olarak yapıldığı Kepez köyünün muhtarı Bahri Gedikbaş da yem maliyetinin yüksek olduğunu belirterek, "Hocamızın yönlendirmesiyle birkaç yıldır tarlada kalan atık kabakları silaj yapıyoruz. Hayvanlara silajı verdiğimizde büyük yararını gördük. Özellikle aldığımız süt miktarı arttı. Eskiden kabak atıkları arazide kalıyordu, şimdiyse yeme katıyoruz." ifadelerini kullandı.
