Fransa’da Macron hükümetinin reform ve kemer sıkma politikalarına karşı demiryolu çalışanları, emekliler, memurlar, öğrenciler ile havacılık, enerji, sağlık, temizlik ve sosyal yardım sektörü çalışanlarının başlattıkları grevler ülke ekonomisine pahalıya mal oldu.
Grevler ve onlarla bağlantılı gösteriler bazı sektörlerde kademeli, bazılarında da aralıksız devam ediyor.
Uzmanlar, grevlerin ülke ekonomisinde büyük kayıplara neden olabileceği uyarısında bulunarak özellikle turizm, eğlence ve restoran sektöründe iptallerin başladığını, yaz döneminde yaşanacak olası kayıpların sektör çalışanlarını endişelendirdiğini belirtiyor.
Demiryolu çalışanları ve SNCF’nin özelleştirilmesi
Fransa Ulusal Demiryolu İdaresinde (SNCF) yapısal değişikliğe gidilmesi ve demiryolları işletmelerinin rekabete açılması çalışmaları, ülkede uzun süredir tartışma konusuydu. Mevcut borcu 47 milyar avro kadar olduğu belirtilen SNCF’nin borçlarının 2020 itibarıyla devlet tarafından üstlenilmesi, sektörün rekabete açılması ve ayrıcalıklı bulunan “demiryolu çalışanı statüsüne” son verilmesini öngören reform, 17 Nisan’da Fransa Ulusal Meclisinde oylanarak büyük çoğunlukla kabul edildi. Demiryolu çalışanları, 3 Nisan’dan itibaren, haziran sonuna kadar greve gitme kararı aldı.
Haftanın iki günü iş bırakma eylemi düzenleyen demiryolu çalışanları, hükümetin geri adım atmaması durumunda grev süresinin tüm yaza yayılabileceği tehdidinde bulundu. SNCF yönetimi, grevin kuruma günlük zararının ortalama 15 milyon avro olduğunu açıkladı.
Emekliler 3. kez meydanlara inecek
Ülkede sayıları 15 milyondan fazla olan emekliler, 1 Ocak’tan itibaren yürürlüğe giren Sosyal Katkı Kesintisi’nin iptal edilmesi talebiyle iki kez meydanlarda gösteri yaparken, üçüncüsünün 24 Haziran tarihinde olacağı duyuruldu.
Memurlar kemer sıkmaya karşı
Fransa, Avrupa ülkeleri arasında en fazla kamu çalışanına sahip ülke olarak sık sık eleştirilere maruz kalıyor. Ülkede resmi verilere göre 5,6 milyon kamu çalışanı bulunurken, bu sayı toplam çalışan sayısının yüzde 21,6’sını oluşturuyor.
Uzun zamandır gündemde olan memur sayısının azaltılması konusu, Macron döneminde 2022 Kamu Eylem Planı'na eklendi. Plana göre, memur istihdamı 2020’ye kadar 120 bin azaltılacak ve mevcut memurların gönüllü emekliliği teşvik edilecek.
Plana karşı çıkan kamu çalışanları daha önce 22 Mart ve 19 Nisan’da genel greve katılırken, 22 Mayıs'ta seslerini duyurmak için bir kez daha gösteri düzenleyeceklerini açıkladılar.
Air France, bitmeyen grevler havayolu
Ülkenin ulusal havayolu şirketi Air France'da çalışanların maaş artışı ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi talepleri çok sayıda uçuşun iptal edilmesiyle sonuçlanan grev kararlarına neden oldu. Maaşlarına yüzde 6 zam yapılması talebiyle şubat ayından beri greve giden çalışanlar, şirketin uzun mesafeli uçuşlarının ortalama yüzde 35, orta ve kısa mesafeli uçuşlarının da yüzde 25'inin iptal edilmesine neden oldu.
Şimdiye kadar haftanın belirli günlerinde olmak üzere toplam 11 kez grev yapan Air France çalışanlarının, şirketin teklif ettiği yüzde 2 maaş artışını reddettikleri açıklandı. Air France tarafından yapılan son açıklamaya göre, 11 günlük grevin şirkete zararı ortalama 300 milyon avro olarak hesaplandı.
Enerji ve gaz sektöründen “hedefi belirlenmiş kesintiler” eylemi
Ülkede enerji ve gaz sektörü çalışanları, nisan-haziran dönemini kapsayan grev kararı ve gösterilerle hükümete kararlılık mesajı verdi. Enerji sektörü çalışanlarının üye olduğu çok sayıda sendika, hükümetin, 2019-2023 Enerji Programı'nı eleştirerek elektrik ve gaz sektörü çalışanlarının statülerinin gözden geçirilmesi çağrısı yaptı. Üretimin yavaşlatılması ve başta ulusal çaptaki şirketler olmak üzere, önceden belirlenmiş kurum ve kuruluşlara uygulanacak kesintiler dahil eylem planları devreye sokuldu.
Sağlık çalışanları ve hastaneler
20 Mart’ta ülkedeki çok sayıda hastane, acil servislerini bir günlüğüne kapatarak doktor, hemşire ve hastanelerdeki fiziki yetersizliklere dikkati çekmeyi amaçladı. 16 Nisan’da başta Lyon kenti olmak üzere ülkenin birçok şehrinde düzenlenen gösterilerde sağlık sistemine "acilen neşter vurulması" çağrısı yapıldı.
Temizlik sektörü de grevde
Ülkenin en büyük sendikası Genel İş Konfederasyonu (CGT), 3 Nisan’dan itibaren çöp toplama, ayrıştırma ve imha merkezleri olmak üzere sektör içinde çalışan üyelerine süresiz grev çağrısında bulundu. Greve katılımın başta Paris ve çevresi olmak üzere, Marsilya, Bordeaux, Toulouse, Lyon ve Strazburg gibi şehirlerde yoğun olduğu açıklanırken, çöp toplama araçlarının bulunduğu depoların önündeki barikatlar nedeniyle hizmetlerin günlerce yerine getirilemediği kaydedildi.
Sosyal hizmette iş bırakma
Ayrıca yaşlı bakımevleri ve hizmet servislerinin eleman ve fiziki imkan eksikliği nedeniyle çalışamaz seviyeye geldiğini açıklayan çok sayıda sendika ve kurum temsilcisi, iş bırakma eylemleriyle hükümetin acil olarak koşulları düzeltecek adımları atması çağrısında bulundu.
Eğitim reformu üniversiteleri çıkmaza soktu
Hükümetin şubat ayında meclisten geçirerek yasalaştırdığı eğitim reformu ve üniversiteye giriş sistemindeki değişikliklere yönelik tepki gittikçe artıyor. Yeni düzenlemeye tepki gösteren öğrenciler, mart ayından itibaren ülkedeki çok sayıda üniversitede eylemlere başladı. 50’den fazla üniversite veya fakülteye yayılan eylemler nedeniyle eğitim faaliyetleri ve sınavların önemli ölçüde aksadığı belirtildi.
Yüksek Eğitim Bakanı Frederique Vidal, üniversitelerdeki olaylarda ortaya çıkan zararın 1 milyon avrodan fazla olduğunu açıkladı.
Ülkede bu sektörlerin dışında adalet, tarım, hayvancılık ve denizcilik sektöründe de grev ve gösterilere rastlanırken, yaz aylarına doğru turizm ve eğlence sektörünün de gösteri ve grevlerle memnuniyetsizliklerini dile getirme hazırlıkları yaptığı öğrenildi.
