KAYSERİ (AA) - MÜZAHİM ZAHİD TÜZÜN - Kayseri'de Mustafa Eminoğlu Anadolu Lisesi 9. sınıf öğrencisi görme engelli Nisa Gökdemir ve okul arkadaşı Mustafa Bilgetekin, görme engelli öğrenciler için sesi Braille alfabesine dönüştüren cihaz yaptı.
İlk ve ortaokulu görme engelliler için eğitim veren okullarda tamamlayan, lisede eğitimine devam eden Gökdemir, derslerde not tutmakta zorlanınca sesi Braille alfabesi ile yazıya çevirecek sistem arayışına girdi.
Fizik öğretmeni ve TÜBİTAK koordinatörü Ferhat Çekin ve Mustafa Bilgetekin ile görme engellilere kolaylık sağlayacak proje hazırlayan Gökdemir, sesi Braille alfabesine dönüştüren cihazın geliştirilmesini sağladı.
Elektronik cihaz, sesi algıladıktan sonra Braille alfabesine dönüştürerek daktilo yardımıyla kağıda aktarıyor.
- "Görme engelli bireyler için umut ışığı olacağını düşünüyorum"
Nisa Gökdemir, AA muhabirine, hayali olan projeyi gerçekleştirmekten dolayı mutlu olduğunu söyledi.
Sadece kendisine değil tüm görme engellilere fayda sağlayacak bir proje geliştirdiklerini anlatan Gökdemir, şunları kaydetti:
"Sınıfta öğretmenimizin tahtaya yazdığı yazıları yazamıyoruz. Kullandığımız tablet kol ve parmak gücü istiyor, bu da bizi yoruyor. Bu hem psikolojimizi hem de eğitim öğretim hayatımızı olumsuz etkiliyor. Lisede çok zorlandım. Tahtaya yazılanları yazmaya çalıştım ama yazamayınca ben de bıraktım. Sonrasında aklıma böyle bir fikir geldi. Bu projenin görme engelli bireyler için umut ışığı olacağını düşünüyorum. Bu geliştirdiğimiz sistem kelimeleri ve cümleleri, kabartma bir şekilde kağıda yazıyor. Bu projenin bizim için çok faydalı olacağını düşünüyorum."
TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı tarafından düzenlenen 53. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Kayseri Bölge Yarışması'nda teknoloji tasarım alanında ikinci olduklarını hatırlatan Gökdemir, hedefinin daha yüksek olduğunu dile getirdi.
Anne Figen Gökdemir de kızının bu projede yer almasından dolayı çok mutlu olduğunu ifade etti.
11. sınıf öğrencisi Mustafa Bilgetekin de kodlamaya merakı olduğunu ve daha önce çeşitli projeler geliştirdiğini aktardı.
Projenin bir parçası olmaktan gurur duyduğunu vurgulayan Bilgetekin, "Sistem sesi algılıyor, daha sonra bir koda çeviriyor ve karta aktarıyor. Kartımız o kodun 'merhaba' dediysek bunu algılıyor ve teker teker yazıyor. Aslında bu çok büyük bir başarı. Görme engelli bireylerin hiçbir zorluk çekmeden okul hayatlarını devam ettirmelerini isteyerek projeyi yaptık." dedi.
- "Çok güzel bir sonuç ortaya çıktı"
Öğretmen Ferhat Çekin ise Nisa'nın derste not alırken sıkıntı yaşadığını fark ettiğini anlattı.
Yaptıkları Ar-Ge çalışmalarında sesi Braille alfabesine çeviren bir sistem olmadığını gördüklerini dile getiren Çekin, "Biz de bu projeyi yapabiliriz dedik. Çok güzel bir sonuç ortaya çıktı ve bölge finallerinde ikincilik ödülü aldık. Benim dersteki sesimi daktilodan yazıya çeviren sistemimiz çalışıyor. Zaten çalıştığı için de ödül aldık." diye konuştu.
